Publication list - PUBLIC HEALTH

De Vos P, García A, Alvarez A, Rodríguez A, Bonet M, Van der Stuyft P (2012) Public health services, an essential determinant of health during crisis. Lessons from Cuba, 1989-2000. Trop. Med. Int. Health 17: 469-479.

De Ceukelaire W, De Vos P, Criel B (2011) Political will for better health, a bottom-up process. Trpo. Med. Int. Health 16: 1185-1189.

De Vos P, Guerra M, Sosa I, Ferrer L, Rodríguez A, Bonet M, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2011) Comprehensive participatory planning and evaluation (CPPE). Social Medicine 6(2): 106-117.

De Vos P, Guerra M, Sosa I, Ferrer L, Rodriguez A, Bonet M, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2011) Planificación y evaluación participativa e integral (PEPI). Medicina Social 6(2): 120-133.

De Vos P (2010) Strengthening public health systems: an analysis of global trends and counter-praxis in Cuba. Dissertation - PhD in Medical Sciences. Ghent University, 29th of November 2010.

Londoño E, Dario-Gómez R, De Vos P (2010) Colombia’s health reform: false debates, real imperatives. Lancet 375: 803.

De Vos P, Orduñez-García P, Santos-Peña M, Van der Stuyft P (2010) Public hospital management in times of crisis: lessons learned from Cienfuegos, Cuba (1996-2008). Health Policy 96, 64-71. [DOI: 10.1016/j.healthpol.2010.01.005]
(Also in MEDICC Review 2010 12(2): 37-43.)

Van Olmen J, Criel B, Devadasan N, Pariyo G, De Vos Pol, Van Damme W, Van Dormael M, Marchal B, Kegels G (2010) Primary Health Care in the 21st century: primary care providers and people's empowerment [editorial]. Trop. Med. Int. Health 15: 386-390.

De Vos P, Van der Stuyft P (2009) The right to health in times of economic crisis: Cuba’s way. Lancet 374, 1575-1576.

De Vos P, De Ceukelaire W, Malaise G, Pérez D, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2009) Health through people’s empowerment: a rights-based approach to participation. Health and Human Rights 11(1):23-35.

De Vos P, Malaise G, De Ceukelaire W, Perez D, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2009) Participation and empowerment in Primary Health Care: from Alma Ata to the era of Globalization. Social Medicine 4(2), 121-127. http://journals.sfu.ca/socialmedicine/index.php/socialmedicine/article/view/269/633.
De Vos P, Malaise G, DeCeukelaire W, Perez D, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2009) Participación y empoderamiento en la atención primaria en salud: desde Alma Ata hasta la era de la globalización. Medicina Social 4(2); 127-134. http://journals.sfu.ca/socialmedicine/index.php/medicinasocial/article/view/314/651.
Perez D, Lefèvre P, Romero MI, Sanchez L, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Augmenting frameworks for appraising practices of community-based health interventions. Health Policy and Planning 24(5): 335-341. (DOI:10.1093/heapol/czp028)

De Ceukelaire W, De Vos P (2009) Social movements are key towards universal health coverage. Lancet 374:1888.

De Ceukelaire W, De Vos P (2009) Governments, civil society, and social determinants of health. Lancet 373, 298-299.

De Vos P (2009) Las nuevas oportunidades para América Latina. p 161-175. In: Barten F, Rovere M, Espinoza E (eds). Salud Para Todos. Una Meta Posible. Pueblos Movilizados y Gobiernos Comprometidos en un Nuevo Contexto Global. Buenos Aires, IIED – América Latina Publicaciones 2009. [http://www.iied-al.org.ar/Libro%20Salud%20para%20todos.pdf]. [ISBN: 978-987-22370-5-9]

Soors W, De Vos P, Criel B (2009) Sociale Zekerheid is geen 'vraatzuchtig monstertje'. De Standaard, 14 augustus.

De Vos P, De Ceukelaire W, Bonet M, Van der Stuyft P. Commentary: Cuba's health system: challenges ahead. Health Policy and Planning 2008;23:288-290.

De Vos P et al. Uses of first line emergency services in Cuba. Health Policy 2008; 85(1):94-104.

De Vos P, De Ceukelaire W, Bonet M, Van der Stuyft P. Cuba’s international cooperation in health: an overview. International Journal of Health Services 2007; 37(4):761-776.

Van der Stuyft P, De Vos P. The USA and “Cuban doctors working abroad”. Lancet 2007; 369:2160 (30th June).

De Vos P, Barroso I, Rodriguez A, Bonet M, Van der Stuyft P. The functioning of the Cuban home hospitalization programme: a descriptive analysis. BMC Health Services Research 2007, 7:76.

Barroso Utra IM, García Fariñas A, Rodríguez Salvá A, De Vos P, Bonet Gorbea M, Van Der Stuyft P. El ingreso en el hogar y su costo directo en Cuba. Rev Panam Salud Publica. 2007; 21(2/3):85-95.

De Vos P. Cuba's delayed transition needs (Letter). Lancet 2006; 368:1324 (14th October).

De Vos P, De Ceukelaire W and Van der Stuyft P. Colombia and Cuba: contrasting models in Latin-American health sector reform. Trop Med Int Health 2006; 11(10): 1604-1612.

De Vos P and Van der Stuyft P. Cuba's international cooperative efforts in health (Letter). BMJ 2006;333:603 (16 September).

De Vos, P. Cuba's international cooperation efforts in health. (e-mail letter) BMJ 2006; 333. 2nd of September. (bmj.bmjjournals.com/cgi/eletters/333/7566/464)

De Vos, P. Health Report on Cuba. "No One Left Abandoned": Cuba's National Health System Since the 1959 Revolution. International Journal of Health Servicies 2005; 35(1): 189-207.

De Vos, P., Murlá, P., Rodriguez, A., Bonet, M., Más, P., Van der Stuyft, P. Shifting the demand for emergency care in Cuba's health system. Social Science & Medicine 2005; (60)3: 609-616.

De Vos, P., Bonet, M., Van der Stuyft, P. Health and human rights in Cuba (LETTER). Lancet 2004; 364: 2177-2178.

De Vos, P., Dewitte, H., and Van der Stuyft, P. Unhealthy European Health Policy. International Journal of Health Services 2004; 34(2): 255–269.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisering en gezondheid. Een alternatief voor commercialisering en privatisering. Etudes marxistes 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisation et santé. Une alternative à la commercialisation et à la privatisation. Etudes marxistes 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos P. Crise économique et soins de santé à Cuba. Lett RIAC 2000; juin: 24-26.

De Vos P. Economic crisis and health care in Cuba. INFI Newsl 2000; June: 24-26.

Van der Stuyft P & De Vos P. Nicaragua's debt burden: a permanent hurricane (LETTER). Lancet 1996; 352, 2024.

Van der Stuyft P, De Vos P & Hilderbrand K. USA ans shortage of food and medicine in Cuba(LETTER). Lancet 1997; 349, 363.

Criel B, De Vos P, Van Lerberghe W & Van der Stuyft P. Community financing or cost recovery: empowerment or social dumping?(EDITORIAL). Tropical Medicine and International Health 1997; 1, 281-282.

Porignon D, De Vos P, Hennart P Problématique du secteur santé au Zaïre. 1994. ULB Brussel en ITG Antwerpen.

De Vos P. The role of the general practitioner at the first line health services in Rivas, Nicaragua. Thesis Masters’ of Public Health 1992; ITM Antwerp.

Castillo L, Wesseling C, Aguilar H, Castillo C, De Vos P. Uso e impacto de los plaguicidas en tres países centroamericanos. Estudios Sociales Centroamericanos (Costa Rica) 1989; 49, 119-139.

Publicaties in Cubaanse medische tijdschriften

Álvares Pérez AG, Alegret Rodríguez M, Gonzálvez IPL, Leyva León Á, Rodríguez Salvá A, Bonet Gorbea M, et al. Diferenciales de salud y una aproximación mediante el empleo dell coeficiente de Gini y el índice de concentración en las provincias cubanas, 2002-2008. Rev Cubana Hig Epidemiol 2011;49(2):202-17.

Ferrer Ferrer L, Bonet Gorbea M, Alfonso Sagué K, Guerra Chang M, García Fariñas A, De Vos P. Evaluación del proceso de intervenciones comunitarias para la prevención y control de los factores de riesgo y enfermedades no transmisibles (2003-2005). Rev Cubana Hig Epidemiol 2011;49(1):33-46.

Jova-Morel R, Rodríguez-Salvá A, Piñera AD, Acosta SB, Lorenzo IS, De Vos P, et al. Modelos de atención a pacientes con enfermedades crónicas no transmisibles en Cuba y el mundo. MEDISAN 2011;15(11):1609-20.

Sosa I, Rodriguez A, Abreu I, Guerra M, Lefèvre P, De Vos P (2011)Percepción sobre el análisis de situación de salud en un Consejo Popular de Centro Habana. Rev Cubana Hig Epidemiol 49(3): 183-190.

Rodriguez A, Alvarez A, Sosa I, De Vos P, Bonet M, Van der Stuyft P (2010) Rev. Cubana Hig. Epidemiol. 48(2): 177-196.


Alvarez A, Fariñas A, Rodriguez A, Bonet M, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Los estudios organizacionales en el abordaje de los determinantes de salud. Rev. Cubana Hig. Epidemiología 47(1).

Álvarez-Pérez AG, García-Fariñas A, Rodríguez-Salvá A, Bonet-Gorbea M, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Algunas evidencias cualitativas acerca de la determinación de la salud en Cuba (1989 a 2000). [Electronic only] Revista Cubana de Higiene y Epidemiología. 47(1). [http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol47_1_09/hie02109.htm]

Álvarez-Pérez AG, García-Fariñas A, Rodríguez-Salvá A, Bonet-Gorbea M, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Los estudios organizacionales en el abordaje de los determinantes de la salud [Electronic only] Revista Cubana de Higiene y Epidemiología.47(1). [http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol47_1_09/hie06109.htm]

Van der Stuyft P, De Vos P (2008) La relación entre los niveles de atención constituye un determinante clave de la salud [electronic only]. Rev Cubana Salud Pública 34 (4) , 1-9 [http://bvs.sld.cu/revistas/spu/vol34_4_08/spu14408.htm]

García-Fariñas A, Rodríguez-Salvá A, Marine-Alonso M, De Vos P, Van der Stuyft P (2008) Gastos asumidos por la familia durante el ingreso en el hogar [electronic only]. Rev Cubana Salud Pública 34 [http://scieloprueba.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-34662008000200007&lng=es&nrm=iso].

Alvarez Pérez AG, García Fariñas A, Rodriguez Salvá A, Bonet Gorbea M, De Vos P, Van der Stuyft P (2008) La regionalización de los servicios de salud como una estrategía de reorganización sanitaria [electronic only]. Revista Cubana de Higiene y Epidemiología 46, 1-12 [http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol46_1_08/hie07108.htm].

García Fariñas A, Barroso Utra IM, Rodriguez Salvá A, De Vos P, Van der Stuyft P, Bonet Gorbea M (2008) Costos directos del ingreso en el hogar en Cuba [electronic only]. Revista Cubana de Salud Pública 34, 1-8 [http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-34662008000100014&lng=es&nrm=iso].

García Fariñas A, Rodriguez Salvá A, De Vos P, Van der Stuyft P (2008) Ingreso en el hogar: empleo de medicamentos y sus efectos económicos [electronic only]. Revista Cubana de Farmacia 34, 1-8 [http://bvs.sld.cu/revistas/far/vol42_1_08/far09108.htm].

García Fariñas A, Rodriguez Salvá A, De Vos P, Jova Morel R, Bonet Gorbea M, García Roche R, Van der Stuyft P (2006) Costos del subsistema de urgencias en la atención primaria de salud en Cuba, 1999-2000 [electronic only]. Revista Cubana de Salud Pública 32, 1-6 [http://bvs.sld.cu/revistas/spu/vol32_1_06/spusu106.htm].

Rodriguez Salvá A, Díaz Socarrás AJ, Ibarra Sala AM, De Vos P, Mariné Alonso M, Van der Stuyft P, Bonet Gorbea M (2006) El trabajo en equipo en consultorios médicos compartidos: opción a desarrollar en la atención primaria [electronic only]. Revista Cubana de Higiene y Epidemiología 44 [http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1561-30032006000100005&lng=es&nrm=iso&tlng=es

Publicatielijst - Europa - Internationaal - Vrede

De Vos P, Houben H. Is demondialisering het nieuwe grote linkse alternatief? Marxistische Studies 99, IMAST, Brussel, 2012.

Cottenier J, De Vos P. Welke strategie tegenover “de stille staatsgreep van BusinessEurope”? Marxistische Studies 98, IMAST, Brussel, 2012.

De Vos P. De Verenigde Socialistische Partij van Venezuela - PSUV. Marxistische Studies 88. IMAST, Brussel, 2009.

De Vos P. Le Parti Socialiste Unifié du Venezuela PSUV. Etudes Marxistes 88. IMAST, Bruxelles, 2009.

De Vos P. Venezuela en het socialisme van de 21e eeuw. Marxistische Studies 87. IMAST, Brussel, 2009, p 81-94.

De Vos P (2009) Le Venezuela et le socialisme du 21ième siècle. Etudes Marxistes 87. IMAST, Bruxelles, 2009.

De Vos, P. Venezuela : Anti-imperialisme en socialisme. Marxistische Studies 77. IMAST, Brussel, 2007. p.11-76.

De Vos, P. Venezuela : Anti-impérialisme et socialisme. Etudes Marxistes 77. INEM, Bruxelles, 2007. p.11-79.

De Vos, P. Les ONG, missionnaires de la nouvelle colonisation. Dans : Frédéric Delorca ed. Atlas alternatif. Le monde à l’heure de la globalisation impériale. Le Temps des Cerises, 2006. p.57-62.

De Vos, P. Multinationales et mouvment tiers-mondiste: partenaires ou adversaires? Un point de vue radical. Dans: Gotovich,J. & Morelli, A.(Eds) Les solidarités internationales. Histoire et perspectives; p.213-224. Collection La Noria. Editions Labor, Bruxelles, 2003.

Franssen, P., and De Vos, P. 11 September. Waarom de kapers vrij spel kregen. EPO, Antwerpen, 2002. 184p.

Franssen, P., and De Vos, P.Le 11 septembre. Pourquoi ils ont laissé faire les pirates de l'air. EPO, Anvers, 2002. 184p.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisation et santé. Une alternative à la commercialisation et à la privatisation. Marxistische Studies 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisering en gezondheid. Een alternatief voor commercialisering en privatisering. Etudes marxistes 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos, P., Van Duppen, D., Vandepitte, M., and Merckx, F. NGO's. Missionarissen van de nieuwe kolonisatie. EPO, Antwerpen, 1994.

Wednesday 19 March 2008

NAVO-topconferentie in Boekarest

Van 2 tot 4 april komt de internationale militaire organisatie NAVO bijeen in de Roemeense hoofdstad. Er zijn redenen genoeg om zich zorgen te maken…

Met 35.000 soldaten is de oorlog in Afghanistan de grootste interventie in de geschiedenis van de NAVO. Wat aanvankelijk als een ‘vredesmissie’ werd voorgesteld, is duidelijk een oorlogsmissie geworden met dagelijkse confrontaties met de Taliban. De NAVO-troepen voeren steeds meer luchtbombardementen uit. Volgens officiële schattingen vielen daarbij in de eerste 10 maanden van 2007 ongeveer 370 burgerdoden. Dat is meer dan het aantal burgerdoden dat aan de Taliban worden toegeschreven.
De VS wil dat Europa meer troepen stuurt, en zal de druk ongetwijfeld opvoeren. Belgisch defensieminister De Crem toonde zich alvast de vlijtigste leerling door jachtbommenwerpers toe te zeggen.
Maar opiniepeilingen tonen aan dat de Europese bevolking niet warm loopt voor de oorlog. in Duitsland bijvoorbeeld blijkt dat slechts 13 % van de bevolking het sturen van troepen naar Afghanistan steunt. Zal de Duitse regering toch beslissen de Amerikanen te gehoorzamen en meer troepen sturen?

Een wereldgendarme onder leiding van de VS?
Er gaan steeds meer stemmen op om de NAVO te laten evolueren van een Europees-Amerikaanse militaire alliantie naar een wereldwijde, militaire ‘veiligheidsorganisatie’ onder leiding van de Verenigde Staten. De NAVO moet overal ter wereld en met alle beschikbare middelen de wil van de VS helpen opleggen.
Begin januari publiceerden vijf voormalige generaals, die in het verleden grote NAVO-missies hebben geleid, in een 'onafhankelijk verslag' voor de oprichting van een militaire raad bestaande uit de VS, de NAVO en de EU. Die raad zou moeten optreden in plaats van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en daarmee Rusland en China, twee permanente leden van deze raad, buiten spel zetten. Wat vooral ophef maakte is dat de generaals openlijk pleitten voor “het preventief gebruik van nucleaire wapens”.
Ook de Amerikaanse republikeinse presidentskandidaat John McCain verdedigt de oprichting van een zogenaamde ‘Liga van Democratieën, waarin de VS, de Europese Unie en de NAVO de kern moeten vormen “van een internationale vredesorde gebaseerd op vrijheid”: "Zulk een nieuw orgaan zou (...) ongehinderde markttoegang kunnen voorzien aan landen met dezelfde waarden van economische en politieke vrijheid. Een organisatie van democratieën zou tirannen onder druk kunnen zetten met of zonder goedkeuring van Moskou en Peking .” Dit nieuwe Strategisch Concept moet helemaal af zijn tegen de 60ste verjaardag van de NAVO in 2009. In Boekarest hoopt men een grote stap voorwaarts te kunnen zetten.


Verhinder Belgische misdaden in Afghanistan

Waarom minister De Crem (CD&V) beter geen vier F16-vliegtuigen en 140 extra soldaten naar Afghanistan zou sturen.

Weet minister De Crem niet dat de NAVO-bombardementen in 2007 méér burgerslachtoffers heeft gemaakt dan de Taliban, die van terrorisme beschuldigd worden? Weet minister De Crem niet dat de Taliban als politieke strijdbeweging is georganiseerd en jarenlang ondersteund door de Verenigde Staten (met hulp van de Pakistaanse geheime dienst)? Alleen toen bleek dat ze de Amerikaanse belangen tóch niet dienden zoals verhoopt, vielen de Taliban in ongenade. Weet minister De Crem niet dat deze zogenaamde ‘humanitaire’ bezetting van Afghanistan de belangen van de olielobby moet dienen? Unocal (nu deel van Chevron) wil al jaren een pijpleiding bouwen van Kazakstan doorheen Afghanistan en Pakistan naar het Zuiden. Weet minister De Crem niet dat Afghanistan nooit met succes werd bezet? Niet door de Britten in de jaren 1920, niet door de Duitsers in 1930-40, niet door de Sovjet-Unie in de jaren ’80, en niet door de VS en de NAVO nu.Bombardementen zijn niet humanitair, en zullen niet bijdragen tot de vrede en de stabilisatie van de regio. Hou de Belgische F-16s dus weg uit Afghanistan.

Teken de open brief aan Minister van Defensie Pieter De Crem op www.stopUSA.be of op www.11.be. De petitie wordt ondersteund door 11.11.11., Intal, Oxfam Solidariteit, Pax Christi Vlaanderen, StopUSA, UCOS, Vrede vzw en Vredesactie.


Discussiethema’s op de NAVO-top

NATO Response Force (NRF). Elke NAVO-lidstaat houdt troepen ter beschikking voor de NRF. Nu wordt voorgesteld dat de NRF ook naar Afghanistan kan gestuurd worden.

Uitbreiding van de alliantie naar het Oosten. Albanië, Kroatië en Macedonië staan in de wachtrij voor NAVO-lidmaatschap. Daarnaast willen ook Georgië en Oekraïne bij de club.

Rakettenschild. Sinds 1999 worden de mogelijkheden een NAVO-rakettenschild onderzocht. Maar die discussie wordt doorkruist door de Amerikaanse plannen om in Polen en Tsjechië een eigen Amerikaanse raketafweer te bouwen. Laat de NAVO zich ertoe dwingen om mee te stappen in de Amerikaanse plannen?

Kernwapens. De Duitse en Noorse regering gaven een voorzichtige aanzet om meer te doen voor ontwapening. Maar de Verenigde Staten zien in kernwapens een essentieel deel van hun Strategie en willen die wapens moderniseren.

“Global partnerships”. Maar liefst dertien niet-lidstaten nemen een rol op in NAVO-missies. De VS wil die samenwerking een formeel kader geven. Ook landen als Japan, Zuid-Korea, Australië en Nieuw-Zeeland moeten steviger bij de NAVO betrokken worden, vindt Washington. Dat betekent wel dat de NAVO plots een rol krijgt in de Stille Oceaan. Als het ginder tot een militair conflict komt, bvb met China, wordt Europa daar via de NAVO bij betrokken. Willen wij dat?

Week tegen Irak-oorlog kent wereldwijd een goede start

De vijfde verjaardag van het begin van de oorlog in Irak werd herdacht met betogingen in de VS, Canada, Groot-Brittannië en België.

In de vredesmars van Leuven naar Brussel kwamen uiteindelijk 600 marcheerders in het
De belangrijkste betoging vond plaats in Londen waar 40.000 betogers de terugtrekking van de Britse troepen uit Irak en Afghanistan eisten èn het openen van de grenzen van Gaza in Palestina.
Zondag beloofde de Britse eerste minister Brown een uitvoerig onderzoek naar de “fouten die gebeurden voor en na het begin van de oorlog in Irak”. Maar “het is nu nog niet het ogenblik voor dergelijk onderzoek want de situatie in Irak is te fragiel.”
Een woordvoerder van de “Stop the War Coalition” antwoordde hem: “Brown mag dan al zeggen dat hij een andere houding aanneemt tegenover de oorlogen van Bush, ondertussen stuurt hij toch maar meer troepen naar Afghanistan. Deze verborgen oorlog is snel een catastrofe aan het worden naar het beeld van Irak.”
Ook in verschillende plaatsen in Canada en in Los Angeles kwamen duizenden mensen op straat. In Washington werd een vierdaagse georganiseerd door de organisatie van oorlogsveteranen onder de titel “winter soldier”. Alle vredesorganisaties steunen dit initiatief waarbij vier dagen lang veteranen getuigen over wat ze meemaakten. De belangrijkste betogingen in de VS worden verwacht op woensdag 19 maart, dat is de precieze datum van de start van de oorlog.
Mars van Leuven naar Brussel
De 5de vredesmars van Leuven naar Brussel, kende dit jaar een speciale editie. Een goede 290 mensen begonnen in Leuven aan de 27 km lange vredesmars. Het ministerie van defensie was vertegenwoordigd door een bakfiets die voor de gelegenheid tot ‘Cremkar’ was omgebouwd.
In Tervuren werden de stappers vergast op het koor Contrarie en het Brecht-Eislerkoor die samen een optreden ten beste gaven. Vanaf Tervuren stapten al heel wat meer mensen mee, en tenslotte kwamen zo’n 600 mensen aan in het Jubelpark. Vele honderden stonden hen daar op te wachten.Tijdens de mars was naast het centrale thema van de 5de verjaardag van de oorlog in Irak, ook aandacht voor Palestina, voor de oorlogsdreiging tegen Iran, en voor de beslissing van Defensieminister De Crem om F-16 jachtbommenwerpers naar Afghanistan te sturen. De manifestatie in het vredespark eindigde met de vorming van een menselijk vredesteken.

Thursday 6 March 2008

Oorlogsdreiging in Latijns-Amerika

Sinds de aanval van het Colombiaanse leger op een guerrillakamp van de FARC op Ecuadoraans grondgebied, blijft de spanning tussen Colombia en buurlanden Venezuela en Ecuador stijgen.

Na de aanval op een kamp van de FARC op Ecuadoraans grondgebied door het Colombiaanse leger, verbrak president Raphaël Correa van Ecuador de diplomatieke betrekkingen met Colombia en stuurde hij troepen naar de grens. President Chavez van Venezuela deed hetzelfde. (Foto Xinhua)
Vroeg in de ochtend van zaterdag één maart werden FARC-commandant Raúl Reyes en 17 guerrillastrijders gedood op Ecuadoraans grondgebied. Volgens de Colombiaanse president Uribe zou de FARC het Colombiaanse leger hebben aangevallen en zouden de soldaten de guerrilla hebben achtervolgd tot op Ecuadoraans grondgebied. Maar het Ecuadoraanse leger stelde ter plaatse vast dat er nooit een gevecht geweest was en dat de opstandelingen op het moment van de aanval duidelijk sliepen.
De Colombiaanse vliegtuigen vlogen minstens tien kilometer boven Ecuadoraans gebied om de aanval te kunnen uitvoeren. Eerst lanceerden ze gesofistikeerde Amerikaanse bommen, geleid vanuit Amerikaanse satellieten. Daarna landden helikopters van de Colombiaanse luchtmacht. Soldaten doodden verscheidene gewonde guerrillero’s en namen het lijk van Raúl Reyes als een trofee mee. Drie gewonde guerrillero’s lieten ze achter.
De dag nadien beweerde Uribe dat op de computer van Reyes bewijzen waren gevonden van banden tussen de regering van Ecuador en de FARC. Er zouden ook bewijzen zijn gevonden van een storting van 300 miljoen dollar door de Venezolaanse president Chavez aan de Colombiaanse guerrilla.
De president van Ecuador, Raphaël Correa, was zeer verontwaardigd over de leugens van Uribe en de schending van het grondgebied van Ecuador. Hij verbrak prompt de diplomatieke betrekkingen met Colombia en stuurde troepen naar de grens. De Venezolaanse president Hugo Chavez deed hetzelfde.

Aanval verhindert vrijlating van Ingrid Bétancourt
Volgens de Ecuadoraanse president Rafael Correa hebben de militaire aanval en de dood van Raúl Reyes de nakende vrijlating van elf gijzelaars verhinderd, onder wie de Frans-Colombiaanse Ingrid Bétancourt. “De gesprekken voor die vrijlating waren al ver gevorderd”, zei Correa in een tv-toespraak, “het plan moest nog in maart uitgevoerd worden.” Hij vermoedt dat het bombardement ook bedoeld was om de vrijlating te verhinderen. De Franse president Sarkozy had namelijk al sinds oktober 2007 drie persoonlijke gezanten in Colombia, die daar met Raul Reyes onderhandelden over de vrijlating van Ingrid Bétancourt. Zij zouden Reyes die dag ontmoeten, maar kregen een telefoontje dat ze beter wegbleven. Uribe had beloofd zich afzijdig te houden, maar heeft de onderhandelingen gesaboteerd door de plaats van afspraak te laten bombarderen.
De Franse president Sarkozy liet weten dat de dood van Raúl Reyes gebeurde “op een cruciaal ogenblik waarop alles en iedereen de positieve dynamiek zou moeten ondersteunen die werd geschapen door de unilaterale vrijlating van verscheidene gijzelaars”. De dood van Raúl Reyes “is geen goede zaak”, liet ook de Franse minister van Buitenlandse Zaken Bernard Kouchner weten. “Hij was de man met wie we praatten”. De huidige spanningen “tonen aan hoe belangrijk het is een onderhandelde oplossing te vinden. Zo’n oplossing begint bij de pijnlijke zaak van de gijzelaars”.
Fabrice Delloye, de ex van Ingrid Bétancourt verklaarde: “President Uribe wist perfect en al heel lang waar Raul Reyes zat en ook dat president Correa, via zijn minister van Binnenlandse Zaken louter humanitaire betrekkingen onderhield met Raul Reyes om een oplossing te vinden voor het probleem van de gijzelaars.” De aanval komt dan ook hard aan voor hun families. “Ik ben verbijsterd door het optreden van president Uribe, die de hele tijd alle wegen waarlangs de gijzelaars kunnen terugkomen, saboteert”, zei Delloye. “Ik vind het ronduit walgelijk,want op die manier brengt hij het leven van Ingrid en de andere gijzelaars in gevaar.”

Nog maar eens… Bush
Het Amerikaanse onderzoekscentrum Council on Hemispheric Affairs vraagt zich af welke rol het Zuid-commando van de Verenigde Staten in Miami heeft gespeeld bij de planning, de bevoorrading en de uitvoering” van de Colombiaanse aanval op Ecuadoraans territorium. “Het hoogtechnisch karakter van het hele plan ligt ver boven de mogelijkheden van het Colombiaans leger. Meestal wordt dat niet ingeschakeld, wegens zijn onbekwaamheid, hun banden met drugshandel en hun geringe bereidwilligheid om gevaren te trotseren”, schrijven ze in het document.
VS-president Bush liet duidelijk weten dat hij Colombia steunt. In een telefoongesprek met Uribe zei Bush dat hij druk zou uitoefenen om het vrijhandelsakkoord tussen beide landen met spoed te laten goedkeuren door het Amerikaanse Congres.
Uribe en zijn opdrachtgevers in Washington blijven duidelijk kiezen voor de militaire weg, tegen de voorstellen van Chavez en Sarkozy in. De parlementsleden die eind februari vrij kwamen, hadden laten weten dat Bétancourt eraan dacht zich bij de volgende verkiezingen kandidaat te stellen met een programma voor een duurzame vrede in Colombia. En dat is blijkbaar wat Uribe en de VS absoluut niet willen...

Ontvoeringen en structureel geweld in Colombia

Inzake ontvoeringen in Colombia wordt altijd verwezen naar de FARC. Toch zijn de meeste het werk van gewone misdadigers, drugskartels en paramilitaire groepen.

De ontvoeringen van burgers door de Colombiaanse FARC zijn een schending van het humanitair recht in oorlogssituaties. Gevangen militairen zijn dan weer krijgsgevangenen. De voorbije maanden hebben de FARC zes burgers vrijgelaten. De zeven burgers en 33 militairen die ze nog vasthouden, willen ze uitwisselen voor honderden guerrillastrijders die in Colombiaanse gevangenissen zitten.
Gijzelnemingen zijn slechts één van de vele vormen van geweld in Colombia. In 2007 zijn liefst 305.966 Colombianen gevlucht voor oorlogsgeweld en bedreigingen, bijna 80.000 meer dan in 2006.[i] Uribe voerde de strijd tegen de guerrilla op. Het totale aantal interne vluchtelingen (“ontheemden”) in Colombia wordt geschat vier miljoen, zowat tien procent van de totale bevolking.
Hoewel de paramilitaire groepen officieel demobiliseren, blijven ze een enorme rol spelen. Ze zijn verbonden met de drugskartels, het leger, en hoge pieten in de regering. Ook president Uribe komt uit die kringen. “Er ontstaat een alliantie”, schrijft François Houtart, “waarbij de paramilitairen de linkse oppositie elimineren en elke georganiseerde tegenbeweging onmogelijk maken. Zo blijven de sociale tegenstellingen zich verscherpen, terwijl de drugskartels hun activiteiten ongeremd kunnen verder zetten. Een deel van de winsten vloeien dan weer naar het financieren van politieke partijen.”[ii]

[i] www.MO.be, 27/02/08
[ii] François Houtart, Le Soir, 14/01/08