Publication list - PUBLIC HEALTH

De Vos P, García A, Alvarez A, Rodríguez A, Bonet M, Van der Stuyft P (2012) Public health services, an essential determinant of health during crisis. Lessons from Cuba, 1989-2000. Trop. Med. Int. Health 17: 469-479.

De Ceukelaire W, De Vos P, Criel B (2011) Political will for better health, a bottom-up process. Trpo. Med. Int. Health 16: 1185-1189.

De Vos P, Guerra M, Sosa I, Ferrer L, Rodríguez A, Bonet M, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2011) Comprehensive participatory planning and evaluation (CPPE). Social Medicine 6(2): 106-117.

De Vos P, Guerra M, Sosa I, Ferrer L, Rodriguez A, Bonet M, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2011) Planificación y evaluación participativa e integral (PEPI). Medicina Social 6(2): 120-133.

De Vos P (2010) Strengthening public health systems: an analysis of global trends and counter-praxis in Cuba. Dissertation - PhD in Medical Sciences. Ghent University, 29th of November 2010.

Londoño E, Dario-Gómez R, De Vos P (2010) Colombia’s health reform: false debates, real imperatives. Lancet 375: 803.

De Vos P, Orduñez-García P, Santos-Peña M, Van der Stuyft P (2010) Public hospital management in times of crisis: lessons learned from Cienfuegos, Cuba (1996-2008). Health Policy 96, 64-71. [DOI: 10.1016/j.healthpol.2010.01.005]
(Also in MEDICC Review 2010 12(2): 37-43.)

Van Olmen J, Criel B, Devadasan N, Pariyo G, De Vos Pol, Van Damme W, Van Dormael M, Marchal B, Kegels G (2010) Primary Health Care in the 21st century: primary care providers and people's empowerment [editorial]. Trop. Med. Int. Health 15: 386-390.

De Vos P, Van der Stuyft P (2009) The right to health in times of economic crisis: Cuba’s way. Lancet 374, 1575-1576.

De Vos P, De Ceukelaire W, Malaise G, Pérez D, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2009) Health through people’s empowerment: a rights-based approach to participation. Health and Human Rights 11(1):23-35.

De Vos P, Malaise G, De Ceukelaire W, Perez D, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2009) Participation and empowerment in Primary Health Care: from Alma Ata to the era of Globalization. Social Medicine 4(2), 121-127. http://journals.sfu.ca/socialmedicine/index.php/socialmedicine/article/view/269/633.
De Vos P, Malaise G, DeCeukelaire W, Perez D, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2009) Participación y empoderamiento en la atención primaria en salud: desde Alma Ata hasta la era de la globalización. Medicina Social 4(2); 127-134. http://journals.sfu.ca/socialmedicine/index.php/medicinasocial/article/view/314/651.
Perez D, Lefèvre P, Romero MI, Sanchez L, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Augmenting frameworks for appraising practices of community-based health interventions. Health Policy and Planning 24(5): 335-341. (DOI:10.1093/heapol/czp028)

De Ceukelaire W, De Vos P (2009) Social movements are key towards universal health coverage. Lancet 374:1888.

De Ceukelaire W, De Vos P (2009) Governments, civil society, and social determinants of health. Lancet 373, 298-299.

De Vos P (2009) Las nuevas oportunidades para América Latina. p 161-175. In: Barten F, Rovere M, Espinoza E (eds). Salud Para Todos. Una Meta Posible. Pueblos Movilizados y Gobiernos Comprometidos en un Nuevo Contexto Global. Buenos Aires, IIED – América Latina Publicaciones 2009. [http://www.iied-al.org.ar/Libro%20Salud%20para%20todos.pdf]. [ISBN: 978-987-22370-5-9]

Soors W, De Vos P, Criel B (2009) Sociale Zekerheid is geen 'vraatzuchtig monstertje'. De Standaard, 14 augustus.

De Vos P, De Ceukelaire W, Bonet M, Van der Stuyft P. Commentary: Cuba's health system: challenges ahead. Health Policy and Planning 2008;23:288-290.

De Vos P et al. Uses of first line emergency services in Cuba. Health Policy 2008; 85(1):94-104.

De Vos P, De Ceukelaire W, Bonet M, Van der Stuyft P. Cuba’s international cooperation in health: an overview. International Journal of Health Services 2007; 37(4):761-776.

Van der Stuyft P, De Vos P. The USA and “Cuban doctors working abroad”. Lancet 2007; 369:2160 (30th June).

De Vos P, Barroso I, Rodriguez A, Bonet M, Van der Stuyft P. The functioning of the Cuban home hospitalization programme: a descriptive analysis. BMC Health Services Research 2007, 7:76.

Barroso Utra IM, García Fariñas A, Rodríguez Salvá A, De Vos P, Bonet Gorbea M, Van Der Stuyft P. El ingreso en el hogar y su costo directo en Cuba. Rev Panam Salud Publica. 2007; 21(2/3):85-95.

De Vos P. Cuba's delayed transition needs (Letter). Lancet 2006; 368:1324 (14th October).

De Vos P, De Ceukelaire W and Van der Stuyft P. Colombia and Cuba: contrasting models in Latin-American health sector reform. Trop Med Int Health 2006; 11(10): 1604-1612.

De Vos P and Van der Stuyft P. Cuba's international cooperative efforts in health (Letter). BMJ 2006;333:603 (16 September).

De Vos, P. Cuba's international cooperation efforts in health. (e-mail letter) BMJ 2006; 333. 2nd of September. (bmj.bmjjournals.com/cgi/eletters/333/7566/464)

De Vos, P. Health Report on Cuba. "No One Left Abandoned": Cuba's National Health System Since the 1959 Revolution. International Journal of Health Servicies 2005; 35(1): 189-207.

De Vos, P., Murlá, P., Rodriguez, A., Bonet, M., Más, P., Van der Stuyft, P. Shifting the demand for emergency care in Cuba's health system. Social Science & Medicine 2005; (60)3: 609-616.

De Vos, P., Bonet, M., Van der Stuyft, P. Health and human rights in Cuba (LETTER). Lancet 2004; 364: 2177-2178.

De Vos, P., Dewitte, H., and Van der Stuyft, P. Unhealthy European Health Policy. International Journal of Health Services 2004; 34(2): 255–269.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisering en gezondheid. Een alternatief voor commercialisering en privatisering. Etudes marxistes 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisation et santé. Une alternative à la commercialisation et à la privatisation. Etudes marxistes 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos P. Crise économique et soins de santé à Cuba. Lett RIAC 2000; juin: 24-26.

De Vos P. Economic crisis and health care in Cuba. INFI Newsl 2000; June: 24-26.

Van der Stuyft P & De Vos P. Nicaragua's debt burden: a permanent hurricane (LETTER). Lancet 1996; 352, 2024.

Van der Stuyft P, De Vos P & Hilderbrand K. USA ans shortage of food and medicine in Cuba(LETTER). Lancet 1997; 349, 363.

Criel B, De Vos P, Van Lerberghe W & Van der Stuyft P. Community financing or cost recovery: empowerment or social dumping?(EDITORIAL). Tropical Medicine and International Health 1997; 1, 281-282.

Porignon D, De Vos P, Hennart P Problématique du secteur santé au Zaïre. 1994. ULB Brussel en ITG Antwerpen.

De Vos P. The role of the general practitioner at the first line health services in Rivas, Nicaragua. Thesis Masters’ of Public Health 1992; ITM Antwerp.

Castillo L, Wesseling C, Aguilar H, Castillo C, De Vos P. Uso e impacto de los plaguicidas en tres países centroamericanos. Estudios Sociales Centroamericanos (Costa Rica) 1989; 49, 119-139.

Publicaties in Cubaanse medische tijdschriften

Álvares Pérez AG, Alegret Rodríguez M, Gonzálvez IPL, Leyva León Á, Rodríguez Salvá A, Bonet Gorbea M, et al. Diferenciales de salud y una aproximación mediante el empleo dell coeficiente de Gini y el índice de concentración en las provincias cubanas, 2002-2008. Rev Cubana Hig Epidemiol 2011;49(2):202-17.

Ferrer Ferrer L, Bonet Gorbea M, Alfonso Sagué K, Guerra Chang M, García Fariñas A, De Vos P. Evaluación del proceso de intervenciones comunitarias para la prevención y control de los factores de riesgo y enfermedades no transmisibles (2003-2005). Rev Cubana Hig Epidemiol 2011;49(1):33-46.

Jova-Morel R, Rodríguez-Salvá A, Piñera AD, Acosta SB, Lorenzo IS, De Vos P, et al. Modelos de atención a pacientes con enfermedades crónicas no transmisibles en Cuba y el mundo. MEDISAN 2011;15(11):1609-20.

Sosa I, Rodriguez A, Abreu I, Guerra M, Lefèvre P, De Vos P (2011)Percepción sobre el análisis de situación de salud en un Consejo Popular de Centro Habana. Rev Cubana Hig Epidemiol 49(3): 183-190.

Rodriguez A, Alvarez A, Sosa I, De Vos P, Bonet M, Van der Stuyft P (2010) Rev. Cubana Hig. Epidemiol. 48(2): 177-196.


Alvarez A, Fariñas A, Rodriguez A, Bonet M, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Los estudios organizacionales en el abordaje de los determinantes de salud. Rev. Cubana Hig. Epidemiología 47(1).

Álvarez-Pérez AG, García-Fariñas A, Rodríguez-Salvá A, Bonet-Gorbea M, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Algunas evidencias cualitativas acerca de la determinación de la salud en Cuba (1989 a 2000). [Electronic only] Revista Cubana de Higiene y Epidemiología. 47(1). [http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol47_1_09/hie02109.htm]

Álvarez-Pérez AG, García-Fariñas A, Rodríguez-Salvá A, Bonet-Gorbea M, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Los estudios organizacionales en el abordaje de los determinantes de la salud [Electronic only] Revista Cubana de Higiene y Epidemiología.47(1). [http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol47_1_09/hie06109.htm]

Van der Stuyft P, De Vos P (2008) La relación entre los niveles de atención constituye un determinante clave de la salud [electronic only]. Rev Cubana Salud Pública 34 (4) , 1-9 [http://bvs.sld.cu/revistas/spu/vol34_4_08/spu14408.htm]

García-Fariñas A, Rodríguez-Salvá A, Marine-Alonso M, De Vos P, Van der Stuyft P (2008) Gastos asumidos por la familia durante el ingreso en el hogar [electronic only]. Rev Cubana Salud Pública 34 [http://scieloprueba.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-34662008000200007&lng=es&nrm=iso].

Alvarez Pérez AG, García Fariñas A, Rodriguez Salvá A, Bonet Gorbea M, De Vos P, Van der Stuyft P (2008) La regionalización de los servicios de salud como una estrategía de reorganización sanitaria [electronic only]. Revista Cubana de Higiene y Epidemiología 46, 1-12 [http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol46_1_08/hie07108.htm].

García Fariñas A, Barroso Utra IM, Rodriguez Salvá A, De Vos P, Van der Stuyft P, Bonet Gorbea M (2008) Costos directos del ingreso en el hogar en Cuba [electronic only]. Revista Cubana de Salud Pública 34, 1-8 [http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-34662008000100014&lng=es&nrm=iso].

García Fariñas A, Rodriguez Salvá A, De Vos P, Van der Stuyft P (2008) Ingreso en el hogar: empleo de medicamentos y sus efectos económicos [electronic only]. Revista Cubana de Farmacia 34, 1-8 [http://bvs.sld.cu/revistas/far/vol42_1_08/far09108.htm].

García Fariñas A, Rodriguez Salvá A, De Vos P, Jova Morel R, Bonet Gorbea M, García Roche R, Van der Stuyft P (2006) Costos del subsistema de urgencias en la atención primaria de salud en Cuba, 1999-2000 [electronic only]. Revista Cubana de Salud Pública 32, 1-6 [http://bvs.sld.cu/revistas/spu/vol32_1_06/spusu106.htm].

Rodriguez Salvá A, Díaz Socarrás AJ, Ibarra Sala AM, De Vos P, Mariné Alonso M, Van der Stuyft P, Bonet Gorbea M (2006) El trabajo en equipo en consultorios médicos compartidos: opción a desarrollar en la atención primaria [electronic only]. Revista Cubana de Higiene y Epidemiología 44 [http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1561-30032006000100005&lng=es&nrm=iso&tlng=es

Publicatielijst - Europa - Internationaal - Vrede

De Vos P, Houben H. Is demondialisering het nieuwe grote linkse alternatief? Marxistische Studies 99, IMAST, Brussel, 2012.

Cottenier J, De Vos P. Welke strategie tegenover “de stille staatsgreep van BusinessEurope”? Marxistische Studies 98, IMAST, Brussel, 2012.

De Vos P. De Verenigde Socialistische Partij van Venezuela - PSUV. Marxistische Studies 88. IMAST, Brussel, 2009.

De Vos P. Le Parti Socialiste Unifié du Venezuela PSUV. Etudes Marxistes 88. IMAST, Bruxelles, 2009.

De Vos P. Venezuela en het socialisme van de 21e eeuw. Marxistische Studies 87. IMAST, Brussel, 2009, p 81-94.

De Vos P (2009) Le Venezuela et le socialisme du 21ième siècle. Etudes Marxistes 87. IMAST, Bruxelles, 2009.

De Vos, P. Venezuela : Anti-imperialisme en socialisme. Marxistische Studies 77. IMAST, Brussel, 2007. p.11-76.

De Vos, P. Venezuela : Anti-impérialisme et socialisme. Etudes Marxistes 77. INEM, Bruxelles, 2007. p.11-79.

De Vos, P. Les ONG, missionnaires de la nouvelle colonisation. Dans : Frédéric Delorca ed. Atlas alternatif. Le monde à l’heure de la globalisation impériale. Le Temps des Cerises, 2006. p.57-62.

De Vos, P. Multinationales et mouvment tiers-mondiste: partenaires ou adversaires? Un point de vue radical. Dans: Gotovich,J. & Morelli, A.(Eds) Les solidarités internationales. Histoire et perspectives; p.213-224. Collection La Noria. Editions Labor, Bruxelles, 2003.

Franssen, P., and De Vos, P. 11 September. Waarom de kapers vrij spel kregen. EPO, Antwerpen, 2002. 184p.

Franssen, P., and De Vos, P.Le 11 septembre. Pourquoi ils ont laissé faire les pirates de l'air. EPO, Anvers, 2002. 184p.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisation et santé. Une alternative à la commercialisation et à la privatisation. Marxistische Studies 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisering en gezondheid. Een alternatief voor commercialisering en privatisering. Etudes marxistes 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos, P., Van Duppen, D., Vandepitte, M., and Merckx, F. NGO's. Missionarissen van de nieuwe kolonisatie. EPO, Antwerpen, 1994.

Wednesday 4 May 2005

Ecuador: volk zet president af

"Gutiérrez is gevallen, Palacio president!" Zo begint het bericht dat Nelke Nouwen ons stuurt vanuit Ecuador. Nelke is verantwoordelijke van de Pioniers, de kinderafdeling van de PVDA. Zij werkt tijdelijk in dat Zuid-Amerikaans land.

Nelke Nouwen en Pol De Vos

Rond de middag van 20 april trok het hoofd van het leger de steun aan president Gutiérrez in"als antwoord op de vraag van het volk", zoals hij dat in een interview zei. Dit gebeurde na een hele reeks manifestaties en confrontaties in de hoofdstad Quito.
Eerder op de dag had ook al de commandant van de politie ontslag genomen: "Ik kan niet langer getuige zijn van de confrontaties tussen het volk". Het congres zette de president af op basis van "machtsmisbruik". De vice-president Alfredo Palacio werd tot president benoemd tot het einde van de huidige ambtstermijn eind 2006.
De politieke crisis begon op 8 december 2004 toen Gutierrez het Hooggerechtshof en het Grondwettelijk Hof ontbond en opnieuw samenstelde. Maar in plaats van deze organen van corruptie en vriendjespolitiek op te kuisen, benoemde Gutierrez gekende leden van de lokale corrupte elite. De verontwaardiging was groot en het protest nam toe naarmate duidelijk werd dat de corruptie inderdaad gewoon verder ging.
In Quito, Guayaquil en Cuenca waren er steeds meer manifestaties. Naast de hervorming van het Hooggerechtshof werd ook steeds luider de afzetting van president Gutiérrez geëist. Op 13 april van dit jaar reageerden duizenden op een oproep van radio Luna om zich aan te sluiten bij een passief "potten en pannen" protest, genaamd "el cacerolazo".
De volgende morgen vormden zich weer enkele manifestaties en vele studenten voegden zich bij de manifestanten van alle leeftijden, kleuren, overtuigingen en groeperingen Onder hen duizendenden studenten van de Federecion de Estudiantes Universitarios Ecuador, die onder de naam van el mochilazo (de rugzakkenstoet) op straat kwamen. Deze dagen van protest eisten in de hoofdstad 3 doden (zowel van pro's als contra's) en 307 gewonden. Maar de druk die door het strijdende volk werd uitgeoefend heeft uiteindelijk op 20 april geleid tot de afzetting van de president.

Hoe is het zo ver kunnen komen?

Lucio Gutierrez is verkozen als president in januari 2003, met brede steun van de arme bevolking. Velen zagen hem als een alternatief voor de traditionele kandidaten van de elite. Hoe is het zo ver kunnen komen?

Pol De Vos

Al enkele weken na zijn eedaflegging ging het grondig fout. Eind februari 2003 kondigde Guttierrez ­ onder zware druk van het Internationaal Muntfonds (IMF) ­ economische maatregelen af: enorme prijsstijgingen van gas, benzine en openbaar vervoer. Volksbeweging MPD en indianenbeweging CONAIE - die allebei vertegenwoordigers hadden in de regering - gingen onmiddellijk in de tegenaanval. Er kwamen massale mobilisaties en 5 op de 13 ministers steunden de oppositie binnen de regering Gutierrez zag zich gedwongen de maatregelen in te trekken. Dat was een klare overwinning van de volksbeweging tegen "haar president", maar het vertrouwen was gebroken
Kort daarna reist Gutierrez naar Washington waar hij aan de zijde van president Bush verklaart dat hij "de beste bondgenoot van de Verenigde Staten" is Onmiddellijk daarop omsingelden massa's studenten het presidentiële paleis en toen Gutierrez een toespraak wou houden, beklommen enkele studenten het balkon van het presidentieel paleis en organiseerden er een scherpe discussie aan de micro met de president. Rechtstreeks voor de massa's betogers en voor de media.
Dankzij de voortdurende reacties van de volksbeweging werd de schade in die eerste maanden beperkt Maar de druk van de Verenigde Staten en van het IMF nam toe en Gutierrez plooide steeds meer. In de zomer van 2003 braken de volksbeweging MPD en de indianenbeweging Pachakutik met de president en stapten uit de regeringscoalitie.
Toen waren de dagen van Gutierrez eigenlijk al geteld. De elites vonden hem niet rechts genoeg, het volk voelde zich verraden en Gutierrez zelf koos ten volle voor het beleid van het IMF en de VS.
Gutiérrez is de derde president die door het volk is verdreven sinds 1997.
De nieuwe regering Palacio is het resultaat van de huidige krachtverhoudingen, waarbij de volksbeweging nog niet sterk genoeg staat om haar alternatief op te leggen. Maar de onrust houdt aan, de roep om nieuwe verkiezingen klinkt steeds luider.

Wednesday 6 April 2005

Kernwapens in België? Waarom de actie bomspotting op 16 april nodig is

Volgens het internationale recht is het dreigen met en gebruiken van kernwapens een misdaad tegen de mensheid. Maar wist je dat ook in België kernwapens liggen en dat Belgische piloten worden opgeleid om ze af te gooien? Via de NAVO hebben de Verenigde Staten een belangrijke vinger in de pap van de Belgische kernwapenpolitiek.

Liggen er kernwapens in België? De opeenvolgende regeringen van ons land hebben op deze vraag nooit een precies antwoord willen geven. Maar Amerikaanse documenten, zoals het verslag van de Nuclear Surety Inspection, de Joint Safety and Security Inspection en diverse teksten van de US Air Force leveren voldoende bewijs. Op de luchtmachtbasis van Kleine Brogel zijn opslagplaatsen voor kernwapens aanwezig. Ze worden zelfs gemoderniseerd om functioneel te blijven tot tenminste 2018.1
In Kleine Brogel ligt vermoedelijk een tiental kernbommen van het type B61, model 3, 4 en/of 10. De B61 is een nucleaire vliegtuigbom met vier flexibel instelbare explosieniveaus tussen de 0,3 en de 170 kiloton. Eén enkele B61 heeft dus 14 keer de potentiële vernietigingskracht van de bommen die de Amerikanen - precies 60 jaar geleden - op Hiroshima en Nagasaki gooiden. De kernwapens in Kleine Brogel staan onder toezicht van zo'n 110 Amerikaanse soldaten, maar het zijn Belgische piloten die met hun Belgische F16-toestellen opgeleid worden om deze wapens af te gooien. 2

Verdrag tegen verspreiding van kernwapens bedreigd

Het Non-proliferatieverdrag, het verdrag dat de verspreiding van kernwapens moet tegengaan, staat op springen. Door het ondertekenen van dit verdrag hebben de kernwapenmachten zich verbonden om hun kernwapenarsenaal volledig te ontmantelen. In ruil verklaarden de niet-kernwapenstaten geen kernwapens te verwerven. De VS en met hen de NAVO-landen die beweren voor hun veiligheid te moeten schuilen onder een kernwapenparaplu, komen hun afspraken uit het Non-proliferatieverdrag echter niet na. Vanaf 2 mei 2005 vindt de Toetsingsconferentie (Review Conference) van het Non-proliferatieverdrag plaats. De 187 landen die het verdrag ondertekenden, steken de koppen bij elkaar. De V.S. en hun Europese bondgenoten eisen dat andere landen geen nucleaire wapens bezitten, maar intussen zeggen ze dat ze zelf hun belofte tot volledige nucleaire ontwapening willen laten vallen en blijven ze verder nieuwe kernwapens ontwikkelen. Ook de EU heeft een plan ter bestrijding van de verspreiding van massavernietigingswapens, maar rept met geen woord over de in Europa aanwezige kernwapens of over de ontwapening van de arsenalen van de kernwapenstaten.
Sinds 2000 heeft de NAVO, onder invloed van de VS, een nieuwe strategie die toelaat kernwapens in te zetten tegen staten die zelf geen kernwapens hebben. Sinds de jaren negentig hebben de VS een nieuwe, ruimere rol gegeven aan hun kernwapens. De VS ziet ze als een belangrijk onderdeel van haar actieve interventiepolitiek en haar 'preventieve verdediging'. De NAVO heeft deze VS-doctrine overgenomen in haar geheime militaire strategie MC400/2.
De NAVO en de nucleaire VS-politiek
De NAVO kan beschikken over Amerikaanse tactische B61-bommen te droppen per vliegtuig (vermoedelijk een 150-tal verspreid over België, Duitsland, Engeland, Italië, Nederland en Turkije); kernraketten van de 4 Britse Trident-duikboten (elke duikboot heeft maximaal 48 kernkoppen aan boord), kernraketten van op Amerikaanse Trident-duikboten: 4 van de 15 duikboten zijn toegewezen aan de NAVO (24 raketten per duikboot).
Momenteel ligt binnen de NAVO het voorstel ter discussie om het Amerikaanse kernwapenarsenaal in Europa te verminderen. Het gaat om een besparingsoperatie. Voor de VS wordt het te duur om overal, zoals in Kleine Brogel, soldaten stand-by te houden voor de bewaking van de kernwapens. Het dossier blijft echter gehuld in geheimzinnigheid. Hoe dan ook, zonder het stoppen van de nucleaire strategie van de NAVO is het verwijderen van de kernwapens uit Kleine Brogel slechts een symbolische daad. De dreiging blijft even groot. Het maakt immers weinig verschil voor de 'vijand' of je hem honderd maal of vijftig maal kan vernietigen. Eenmaal is voldoende.

1 NRDC-rapport "U.S. Nuclear Weapons in Europe", www.nrdc.org · 2 www.bomspotting.be

BOMSPOTTING XL 1
Op 16 april zullen bomspotters de verschillende plaatsen in België betreden en inspecteren waar het gebruik van kernwapens wordt voorbereid: de NAVO in Evere, SHAPE in Mons, en Kleine Brogel. Bomspotten is een geweldloze actie van burgerlijke ongehoorzaamheid waaraan reeds duizenden mensen deelnamen. Bomspotters staan recht in hun schoenen: het internationaal recht gebiedt in te grijpen waar misdaden tegen de mensheid worden voorbereid.
Doe mee!
Zaterdag 16 april. Je stapt tegen het verzameluur naar één van de afspraakplaatsen verspreid over het land. Je kan terecht in Aalst, Antwerpen, Brugge, Brussel, Geel, Gent, Hasselt, Hechtel-Eksel, Kortrijk, Leuven, Veurne, Alle informatie ivm lokale verantwoordelijken, adressen en uren vind je op www.bomspotting.be.
Op de afspraakplaats schrijf je in, volg je een briefing, ontvang je een deelnemersmap met alle info en onderteken je de 'geweldloosheidsverklaring'. Daarna beslis je waar je gaat bomspotten: op de NAVO in Evere, SHAPE in Bergen of op de militaire basis in Kleine Brogel. De organisatoren vragen een picknick mee te brengen en een draagbaar radiootje.

1 Bomspotting is een campagne van Forum voor Vredesactie en Bomspotting vzw

Wednesday 16 February 2005

Ander voorwendsel, zelfde oorlog - Bush lokt Europese politici "in naam van de vrijheid"

"Mijn doel is vrijheid. Freedom!", zei Bush in de toespraak bij het begin van zijn tweede ambtstermijn. "We zullen elke leider en elke natie voortdurend voor de morele keuze stellen tussen onderdrukking, die altijd verkeerd is, en vrijheid, die eeuwig juist is". Na de massavernietigingswapens en het internationale terrorisme wordt "vrijheid" het nieuwe voorwendsel voor Amerikaanse interventies in de hele wereld. Bush komt op 22 februari in Brussel steun vragen voor deze plannen.

Zal de regering-G.W. Bush II een andere buitenlandse politiek voeren dan die van G.W. Bush I, nu de massavernietigingswapens en het internationale terrorisme al te leugenachtige voorwendsels zijn gebleken? Of kiest ze alleen voor een ander woordgebruik?
"We kunnen het bestaan van permanente tirannie niet aanvaarden", zei Bush in zijn inhuldigingstoespraak. "Het uiteindelijke doel is: de tirannie uit de wereld te bannen". Ander vijandbeeld dus. Maar ook nu geeft Bush zichzelf het goddelijke recht om overal en op elk moment tussenbeide te komen. Ook al kost dat meer dan honderdduizend doden, zoals in Irak. De Britse Guardian titelde na de toespraak van Bush: "Vuurwerk in Washington, wanhoop over de hele wereld".
De strijd tegen het terrorisme leverde na 11 september het voorwendsel voor de extreemrechtse krachten in de VS om al lang voorbereide plannen eindelijk te beginnen uitvoeren. Dick Cheney, die al minister van Defensie was onder vader Bush, liet in 1992 een rapport opstellen: de Defense Planning Guidance. Hij schreef daarin: "Ons eerste doel is voorkomen dat er een nieuwe rivaal de kop opsteekt. Dit vereist dat wij alles in het werk stellen om te verhinderen dat een vijandige mogendheid een regio overheerst van waaruit ze een globale invloed kan uitoefenen. Het gaat om regio's als West-Europa, Oost-Azië, het grondgebied van de vroegere Sovjet-Unie en Zuid-West-Azië. (...)". In september 2000 bevestigde de groep rond Cheney deze visie in Amerika's defensie heropbouwen. Strategie, strijdkrachten en middelen voor een nieuwe eeuw: "Het is de taak van het leger te voorkomen dat er een nieuwe rivaliserende grootmacht ontstaat en de sleutelgebieden van Europa, Oost-Azië en het Midden-Oosten te beschermen." Drie mogendheden kunnen de alleenheerschappij van de VS bedreigen: China, Rusland en India. Het rapport voert aan dat de VS niet kunnen wachten tot die landen een "echte dreiging" vormen. Het verdedigt de preventieve oorlog om een mogelijke rivaal de pas af te snijden.

Van Bagdad tot Beijing

De oorlogen tegen Irak, Joegoslavië en Afghanistan hadden onder meer tot doel Amerikaanse basissen te installeren. Ook vandaag blijft de strategische inzet: het Amerikaans leger in de hele wereld ontplooien. Dat blijkt zowel uit het recente CIA-rapport Project 2020, als uit de nieuwe lijst van "tirannieën". Project 2020 voorspelt dat de Verenigde Staten over dik 15 jaar zwaar aan invloed zullen hebben ingeboet. Nieuwe economieën - in de eerste plaats China - zullen steeds meer op de voorgrond treden. De onderzoekers verwachten een scherpere concurrentie voor natuurlijke hulpbronnen en ook grote olietekorten behoren tot de mogelijkheden.
De CIA raadt de VS-politici aan "de Aziatische staten regionale veiligheid en orde aan te bieden die het aanbod van China kunnen beconcurreren of overtreffen." Zoniet "is de kans groot dat deze landen op de kar van Beijing zullen springen." Regionale veiligheid en orde aanbieden betekent: Amerikaanse militaire basissen oprichten.
De VS zijn ook erg ongerust over de verkoop van moderne wapens aan China door Rusland. Ze zien met argwaan hoe Rusland goede relaties in Azië opbouwt, ondermeer met China. Ze proberen ook met alle middelen te verhinderen dat Europa zijn wapenembargo tegen China opheft en samenwerkt in hoogtechnologische projecten zoals het satelliet-navigatiesysteem Galileo, de concurrent van de Amerikaanse GPS. Volgens de Londense krant The Business hebben de VS al gedreigd het Europese Galileosysteem neer te halen indien het wordt gebruikt door een vijandige mogendheid als China.1

Crisis en globale oorlog

Het Midden-Oosten blijft de prioriteit. Bush denkt er niet aan zijn troepen uit Irak terug te trekken. En Iran is het volgende doelwit. Maar zo eenvoudig wordt het niet.
In Irak botsen de VS op een echte volksopstand. De Amerikaanse coalitie brokkelt af. Het tijdschrift Foreign Affairs schrijft: "Irak gaat onze krachten te boven, we hebben onze grens bereikt." In Afghanistan controleert de Navo vandaag wel een enkele steden, maar de rest van het land blijft onder controle van het anti-Amerikaans verzet.
In 2003 sprak Bush dreigende taal tegenover de Democratische Republiek Congo (RDC) en tegen Cuba. Vandaag moet hij vaststellen dat hij die bedreigingen in een nabije toekomst onmogelijk kan hardmaken.
In Latijns-Amerika evolueren de zaken al evenmin zoals Washington had gewild. Het Plan Colombia tegen de guerrilla van dat land stoot op algemeen verzet en de CIA slaagt er in Venezuela maar niet in president Chavez omver te werpen. Verscheidene Zuid-Amerikaanse landen hebben democratische en nationalistische leiders verkozen zoals Lula in Brazilië, Duarte in Paraguay en Kirschen in Argentinië. En al die landen halen hun banden met Cuba aan
De Verenigde Staten beseffen dat ze strategisch zwak staan als het erop aan komt grote aantallen soldaten naar het slagveld te sturen en ze missen de politieke en militaire steun van Europa die ze nodig hebben om de wereld aan hun orde te onderwerpen. Daarom komt Bush naar Brussel.
De vredesbeweging mobiliseert dan ook terecht om te verhinderen dat Bush deze steun krijgt. Ze wil dat Europa geen enkele steun verleent aan de bezetting van Irak. Het verzet van het Irakese volk is belangrijk, niet alleen voor de Irakezen zelf, maar voor de hele regio, en zelfs voor de rest van de wereld. Indien de VS zich vastrijden in Irak zoals ze dat deden in Vietnam, worden hun oorlogsplannen sterk gedwarsboomd.
Europa mag ook geen steun verlenen aan de strijd van de VS-regering tegen de zogenaamde tirannieën. Deze krijgen die stempel alleen wegens hun verzet tegen de Amerikaanse oorlogsplannen.
Dat degenen die landen als Iran en Noord-Korea willen verbieden kernwapens te bezitten, zich eerst verbinden tot een algemene ontmanteling van alle kernwapens in de hele wereld. En dat onder controle van de VN en te beginnen met de landen die er verreweg het meeste bezitten. De Amerikaanse en Navo-troepen moeten weg uit de Balkan, Afghanistan en Irak. De deelname aan Navo-missies ten dienste van de VS moet stoppen en de akkoorden die deze deelname opleggen moeten opgezegd worden. De Amerikaanse basissen moeten weg uit Europa en Europa mag geen inmenging dulden in zijn relaties met China en andere door de VS bedreigde landen. De betrekkingen met Cuba moeten volledig hersteld worden.

1 The Business, 24/10/2004

Wednesday 2 February 2005

Bush op bezoek bij de Navo op 21 en 22 februari - Moet België lid blijven van de Navo?

De Verenigde Staten sturen er al jaren op aan dat niet alleen zijzelf, maar ook de Navo-bondgenoten overal ter wereld oorlog kunnen voeren. Ook België moet daarom zijn leger drastisch hervormen. "België is en blijft een loyale partner binnen de Atlantische Alliantie", schreef de minister van Defensie al in december 2003.1 Een verontrustend voorproefje van wat we zullen te horen krijgen als Bush half februari het Navo-hoofdkwartier in Brussel bezoekt.

De Navo-top in Praag van november 2002 heeft de knoop definitief doorgehakt: we gaan naar "een uitgebreide Alliantie, met meer en nieuwe capaciteiten, met verhoogde inzetbaarheid - ook en misschien zelfs vooral - buiten het Europese continent".2 Het gaat hier dus niet langer om het eigen grondgebied te verdedigen maar wel om buiten de Europese Unie op te treden.
De Navo-landen hebben samen ongeveer 5,7 miljoen soldaten onder de wapens. In 2003 gaven ze samen 457 miljard euro uit aan defensie, bijna 12procent meer dan in 2000. Dat is 500 euro voor elke inwoner van de Navo-landen.3 Uiteraard nemen de VS het grootste deel voor hun rekening: 295 miljard euro, 20 procent méér dan in 2000. Intussen is dit bedrag nog sterk gestegen, onder andere door de oorlog in Irak. De gezamenlijke uitgaven van de Europese landen blijven status quo, ze worden alleen geïndexeerd. Zij besteedden vorig jaar dik 154 miljard euro aan defensie. België stond de voorbije jaren op de rem. Met bijna 3,5 miljard euro (140 miljard frank) geeft ons land nu minder aan defensie dan het geïndexeerde bedrag van 2000.4
Het grootste deel van de defensie-uitgaven van de Navo gebeurt op niveau van de individuele lidstaten. Daar bovenop beheert de Alliantie een eigen budget: België betaalt een gemiddelde van ongeveer 60 miljoen euro per jaar (2,4 miljard frank). 5

Méér geld voor wapentuig

De voorbije jaren heeft de Navo herhaaldelijk de Belgische defensiepolitiek bekritiseerd. De militairen zijn te oud en de modernisering van het militair materieel gaat niet snel genoeg vooruit. De Navo dringt erop aan dat België een inhaalbeweging maakt, en stelt al lang dat de Belgische defensiebegroting de komende zes jaar met 3,5 procent moet stijgen.6
Ook de Europese Unie bouwt aan een eigen interventieleger. 60.000 man moeten klaar staan voor interventies in Oost-Europa en de Balkan, het Midden-Oosten en Centraal-Afrika.7 Onvermijdelijk zullen al die plannen de militaire budgetten omhoog drijven.
Vanaf 2005 plant de Belgische regering een verhoging van het militair budget met 0,5 procent (plus gemiddeld 2 procent indexaanpassing) per jaar.8 Vraag is of de VS en de andere Navo-partners daar genoegen mee zullen nemen. Defensieminster Flahaut beseft dat er een probleem is: "Het strategisch moderniseringsplan loopt tot 2015. Er blijven dus nog 12 jaar om de beoogde doelstellingen te verwezenlijken en de nodige bijsturingen uit te voeren." 9
België zal zijn beloftes aan de Navo om de defensie-uitgaven te doen stijgen, niet eeuwig voor zich uit kunnen schuiven. De druk van de Alliantie zal toenemen. De VS willen hun bondgenoten meesleuren in hun wereldwijde oorlogen. Het Belgische lidmaatschap van de Navo sleurt ons land ook mee in een militarisering, een verhoogd budget voor militaire uitgaven en grotere afhankelijkheid van de Verenigde Staten.

Het atoomgevaar

Daar bovenop komt de nucleaire uitbouw. In maart 2000 zei eerste minister Verhofstadt in de Senaat dat België "het nieuw strategisch concept van de Navo mee heeft goedgekeurd. In die strategie is er ook plaats voor nucleaire ontrading."10
Bush is volop bezig met het ontwikkelen van een nieuwe generatie kernwapens 'voor onmiddellijk gebruik' op het slagveld.11 Gaan we ook daarin meestappen?
De vredesorganisaties, de jongerenorganisaties en de vakbonden hebben werk voor de boeg. We zullen tegendruk moeten bieden. Want de keuze zal scherp worden: meer geld voor wapentuig en militaire interventies of voor sociale uitgaven, onderwijs en gezondheidszorg?
België kan alleen maar een andere koers varen, als het uit de Navo stapt. Dan kunnen we de uitgaven voor het leger beperken want een leger moet defensief zijn en zich niet over de hele wereld in militaire avonturen storten. Dan kunnen de kernbommen onverwijld uit de militaire basis in Kleine Brogel vertrekken. Dan verdwijnt de druk voor rechtstreekse of onrechtstreekse deelname aan de oorlog in Irak.

1 Ministerie van landsverdediging. Stuurplan van Defensie. 3 december 2003 ·2 Ministerie van landsverdediging. Stuurplan van Defensie. 3 december 2003 · 3 NATO handboek 2001 (www.nato.int/docu/handbook/2001) · 4 www.nato.int/docu/pr/2003/table1.pdf tot table6.pdf · 5 Ghesquiere Nato Budget System. Tesource Policy Unit, Nato HQ, 12 februari 2003 · 6 Beknopt Verslag Senaat, 18 juni 1998 · 7 Prioriteitennota. Het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie, 2 mei 2001 · 8 Verslag Commissie van Landsverdediging. 5 februari 2004. Debat over het Stuurplan van Defensie. Doc 51 0573/002 · 9 Beknopt Verslag Senaat, 18 januari 2002 · 10 Beknopt Verslag Senaat, 23 maart 2000 · 11 Nuclear Posture Review, 8 januari 2002, www.globalsecurity.org/wmd/library/policy/dod/npr.htm

BUSH not welcome

Op 22 februari komt Bush naar Brussel. Hij bezoekt de Europese Unie en de Navo. Vredes-, milieu- en mensenrechtengroepen kondigen protesten aan tegen het misdadige beleid van de Amerikaanse president.
Voor een overzicht van alle acties :
www.stopusa.be
www.bushwanted.org
www.chengetheworld.org

De Navo, een zegen voor de economie?

Het lidmaatschap van de Navo en de aanwezigheid van het Navo-hoofdkwartier in Brussel is belangrijk voor de werkgelegenheid, zo wordt wel eens beweerd. Maar wat zijn de feiten?

De Navo stelt 2.735 militairen en burgers te werk. Een groot deel wordt gedetacheerd door de verschillende landen. De directe werkgelegenheid voor de lokale Belgische bevolking ligt rond de 600 jobs. De uitgaven van de Navo in België liggen rond de 120 miljoen euro (4,8 miljard frank). 1 Daarmee zijn maximaal nog eens 3.000 à 4.000 jobs verbonden. In een zeer optimistische berekening zorgt de Navo dus voor 5.000 directe en indirecte jobs voor ons land.
Zonder de Navo zou België de bijna 60 miljoen euro die het vandaag aan de Navo betaalt, kunnen gebruiken voor extra-werkgelegenheid in de non-profit en de sociale woningbouw. Dat zou 1.500 à 2.000 banen scheppen.
Ten slotte is er de vestigingsplaats van de Navo. Die ligt in een economisch belangrijk gebied met een groeiende behoefte aan kantoorruimte. Deze grond is erg gegeerd en bovendien veel geld waard. Maar de terreinen van de (huidige en toekomstige) Navo-zetel worden gratis in concessie gegeven. Ook de gronden van SHAPE, het militaire hoofdkwartier van de Navo in Bergen, zijn gratis in bruikleen.2
1 De sociaal-economische impact van de Europese en internationale instellingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Studie gerealiseerd door Iris consulting, op vraag van Jos Chabert, minister van Financiën, Begroting, Economie en Buitenlandse Betrekkingen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - 15 september 1998 · 2 Beknopt Verslag Senaat, 18 juni 1998.

Wednesday 26 January 2005

Op 22 februari komt Bush zijn Navo-bondgenoten vragen: Follow the guide, please!

Op 22 februari plant de Amerikaanse president Bush een bezoek aan België. Hij wil de relaties met zijn Navo-bondgenoten herstellen. Brengt een betere verstandhouding binnen de Navo de wereldvrede dichterbij?

Van waar komt die plotse drang tot 'internationale samenwerking' van de Amerikaanse regering? Toen Bush aan de Irak-oorlog begon wou hij liever alles alleen doen. Maar zelfs 150.000 Amerikaanse soldaten krijgen het Iraaks verzet niet klein. Dus wil Bush hulp van zijn Navo-partners om die bezetting nog vele jaren te kunnen volhouden. Hij komt Europa vragen meer inspanningen te leveren in "de oorlog tegen het terrorisme". Want naast Irak en Afghanistan staan nog zes "voorposten van de tirannie" op zijn verlanglijstje: Wit-Rusland, Cuba, Iran, Birma (Myanmar), Noord-Korea en Zimbabwe. En betekent het Navo-partnerschap immers niet dat we elkaar steunen als we in oorlog zijn? Follow the guide, please!
De Navo - Noord-Atlantische VerdragsOrganisatie - is een militair bondgenootschap dat werd opgericht in 1949 om West-Europa te verenigen tegen de Sovjet-Unie. Hierbij kreeg de VS een leidende rol in de buitenlandse politiek van de Europese landen gedurende de koude oorlog (1945-1990). Ook na het verdwijnen van de Sovjet-Unie in 1991 wou VS dat zo houden. In 1995 verklaarde het Pentagon dat "de Navo het belangrijkste instrument is voor een langdurig Amerikaans leiderschap over de Europese veiligheidssituatie".1 Tegelijk mocht de Navo niet langer louter defensief zijn. De Alliantie moest zich omvormen om overal ter wereld de economische belangen van de VS en hun Europese bondgenoten te verdedigen.
Recent sloten ook enkele Oost-Europese landen zich bij het bondgenootschap aan. Vandaag telt de Navo 19 leden.2 In 2003 keurden de Navo-landen een drastische hervorming van het bondgenootschap goed: Zo zal vanaf 2006 een snelle interventiemacht gevormd zijn die overal ter wereld kan ingrijpen. De VS neemt de leiding. Follow the guide, please!
Om die hervormingen te betalen, hebben de Navo-lidstaten beloofd hun militaire uitgaven te verhogen. Dat is trouwens al een tijdje bezig. Tussen 1995 en 2002 zijn de budgetten al met 11 procent gestegen. Meer geld voor modern wapentuig en dus minder... voor sociale zaken. Follow the guide, please!

Tegenstellingen binnen de Navo

In 1999 deed Europa enthousiast mee met het bombarderen van Joegoslavische steden. In Afghanistan steunt ze volop de bezetting. Maar voor Irak zijn de Europese landen veel minder enthousiast. Ondermeer Duitsland, Frankrijk en België, weigerden troepen te sturen. Ze wilden deze oorlog niet. Duitsland en Frankrijk hebben andere economische belangen in de regio dan de Britse en Amerikaanse multinationals. Ook de bevolkingen willen niet mee.
Bush wil de Navo-landen aanporren zich toch verder in de oorlog te engageren. Maar het tegendeel gebeurt: na Spanje vorig jaar beslist nu ook Nederland zijn troepen terug te trekken. Frankrijk, België en Duitsland willen geen engagementen op zich nemen. Bush hoopt met zijn bezoek het tij te kunnen keren. Hij zal het Navo-verdrag inroepen om Europa onder druk te zetten. Follow the guide? We moeten van onze regeringsleiders eisen dat ze die Europese weigering consequent doortrekken.

1 US Department of Defense, United States security strategy for Europe and NATO, June 1995 · 2 Huidige Navo-leden: VS, Canada, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland, Italië, België, Nederland, Luxemburg, Spanje, Portugal, Noorwegen, Polen, Tsjechië, Griekenland, Denemarken, Hongarije, IJsland, Turkije.

BUSH not welcome

Op 22 februari komt Bush naar Brussel. Hij bezoekt de Europese Unie en de Navo. Bush bewees in zijn eerste ambtstermijn dat de VS vandaag de grootste bedreiging vormen voor de mensheid. De oorlog in Irak is daarbij een triest dieptepunt. Vredes-, milieu- en mensenrechtengroepen kondigen protesten aan tegen het misdadige beleid van de Amerikaanse president.
Maandagavond 21 februari om 17u organiseert een breed front een betoging aan de Amerikaanse ambassade in Brussel.
Ook op dinsdag 22 februari worden protesten gepland. Plaats en uur zullen later worden bekendgemaakt. Comac roept scholen en uniefs op tot actie.
www.bushwanted.org
www.chengetheworld.org

Tien argumenten om de Navo te stoppen

Men heeft ons steeds gezegd dat de Navo ons moest beschermen tegen de Sovjet-Unie. Die bestaat al bijna 15 jaar niet meer. Dus heeft de Alliantie geen bestaansreden meer.

De Navo is een agressieve militaire alliantie geworden die zich klaarmaakt om overal ter wereld in te grijpen onder leiding van de VS (zie artikel). Bush wil alle Navo-leden meesleuren in zijn oorlogen.
De Navo heeft al het Bush-concept van 'preventieve oorlogen' overgenomen. Dat wil zeggen dat landen kunnen aangevallen worden onder het voorwendsel dat zij een bedreiging zouden vormen. Zoals met Irak gebeurde voor de voorgewende massavernietigingswapens.
Onder impuls van de VS dwingt de Navo al haar leden om de militaire uitgaven nog te verhogen. Voor gezondheidszorg, onderwijs en pensioenen is er geld te kort, maar de militaire uitgaven verhogen jaar na jaar. In 2000 was het gezamenlijke militaire budget van de Navo-landen 798 miljard dollar. Dat bedrag is sindsdien verder opgelopen. Aan ontwikkelingshulp wordt wereldwijd nauwelijks 50 miljard dollar per jaar besteed.
Het Internationaal gerechtshof besliste in 1996 dat het dreigen met of gebruiken van kernwapens illegaal is. Toch blijven kernwapens een belangrijk onderdeel van de officiële militaire doctrine van de Navo. Er bevinden zich atoomwapens op het territorium van de Navo-landen. Zoals in het Belgische Kleine Brogel. De Navo weigert elke controle.
Het Navo-lidmaatschap leidt tot Amerikaanse inmenging in de Belgische politiek. Zo eiste VS-minister van Defensie Donald Rumsfeld dat Verhofstadt de genocidewet zou schrappen, toen VS-opperbevelhebber in Irak generaal Franks werd beschuldigd van oorlogsmisdaden. In minder dan twee weken voerde de Belgische regering dit bevel uit.
De aanwezigheid van de Navo zorgt voor veiligheidsmaatregelen die enorme kosten en antidemocratische wetten met zich meebrengen.
Het Instituut voor Vredesonderzoek in Stockholm berekende dat zowat 80 procent van de militaire productie in de wereld gebeurt in de Navo-landen. De VS, Groot-Brittannië en Frankrijk zijn samen goed voor 70 procent.
De Navo brengt de lidstaten in een ondergeschikte positie. Amerikaanse troepen kunnen zonder enige controle passeren door de Antwerpse haven door een geheim akkoord van 1971.
De uitbreiding van de Navo naar Oost-Europa verhoogt de spanningen tussen Europa en Rusland.