Publication list - PUBLIC HEALTH

De Vos P, García A, Alvarez A, Rodríguez A, Bonet M, Van der Stuyft P (2012) Public health services, an essential determinant of health during crisis. Lessons from Cuba, 1989-2000. Trop. Med. Int. Health 17: 469-479.

De Ceukelaire W, De Vos P, Criel B (2011) Political will for better health, a bottom-up process. Trpo. Med. Int. Health 16: 1185-1189.

De Vos P, Guerra M, Sosa I, Ferrer L, Rodríguez A, Bonet M, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2011) Comprehensive participatory planning and evaluation (CPPE). Social Medicine 6(2): 106-117.

De Vos P, Guerra M, Sosa I, Ferrer L, Rodriguez A, Bonet M, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2011) Planificación y evaluación participativa e integral (PEPI). Medicina Social 6(2): 120-133.

De Vos P (2010) Strengthening public health systems: an analysis of global trends and counter-praxis in Cuba. Dissertation - PhD in Medical Sciences. Ghent University, 29th of November 2010.

Londoño E, Dario-Gómez R, De Vos P (2010) Colombia’s health reform: false debates, real imperatives. Lancet 375: 803.

De Vos P, Orduñez-García P, Santos-Peña M, Van der Stuyft P (2010) Public hospital management in times of crisis: lessons learned from Cienfuegos, Cuba (1996-2008). Health Policy 96, 64-71. [DOI: 10.1016/j.healthpol.2010.01.005]
(Also in MEDICC Review 2010 12(2): 37-43.)

Van Olmen J, Criel B, Devadasan N, Pariyo G, De Vos Pol, Van Damme W, Van Dormael M, Marchal B, Kegels G (2010) Primary Health Care in the 21st century: primary care providers and people's empowerment [editorial]. Trop. Med. Int. Health 15: 386-390.

De Vos P, Van der Stuyft P (2009) The right to health in times of economic crisis: Cuba’s way. Lancet 374, 1575-1576.

De Vos P, De Ceukelaire W, Malaise G, Pérez D, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2009) Health through people’s empowerment: a rights-based approach to participation. Health and Human Rights 11(1):23-35.

De Vos P, Malaise G, De Ceukelaire W, Perez D, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2009) Participation and empowerment in Primary Health Care: from Alma Ata to the era of Globalization. Social Medicine 4(2), 121-127. http://journals.sfu.ca/socialmedicine/index.php/socialmedicine/article/view/269/633.
De Vos P, Malaise G, DeCeukelaire W, Perez D, Lefèvre P, Van der Stuyft P (2009) Participación y empoderamiento en la atención primaria en salud: desde Alma Ata hasta la era de la globalización. Medicina Social 4(2); 127-134. http://journals.sfu.ca/socialmedicine/index.php/medicinasocial/article/view/314/651.
Perez D, Lefèvre P, Romero MI, Sanchez L, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Augmenting frameworks for appraising practices of community-based health interventions. Health Policy and Planning 24(5): 335-341. (DOI:10.1093/heapol/czp028)

De Ceukelaire W, De Vos P (2009) Social movements are key towards universal health coverage. Lancet 374:1888.

De Ceukelaire W, De Vos P (2009) Governments, civil society, and social determinants of health. Lancet 373, 298-299.

De Vos P (2009) Las nuevas oportunidades para América Latina. p 161-175. In: Barten F, Rovere M, Espinoza E (eds). Salud Para Todos. Una Meta Posible. Pueblos Movilizados y Gobiernos Comprometidos en un Nuevo Contexto Global. Buenos Aires, IIED – América Latina Publicaciones 2009. [http://www.iied-al.org.ar/Libro%20Salud%20para%20todos.pdf]. [ISBN: 978-987-22370-5-9]

Soors W, De Vos P, Criel B (2009) Sociale Zekerheid is geen 'vraatzuchtig monstertje'. De Standaard, 14 augustus.

De Vos P, De Ceukelaire W, Bonet M, Van der Stuyft P. Commentary: Cuba's health system: challenges ahead. Health Policy and Planning 2008;23:288-290.

De Vos P et al. Uses of first line emergency services in Cuba. Health Policy 2008; 85(1):94-104.

De Vos P, De Ceukelaire W, Bonet M, Van der Stuyft P. Cuba’s international cooperation in health: an overview. International Journal of Health Services 2007; 37(4):761-776.

Van der Stuyft P, De Vos P. The USA and “Cuban doctors working abroad”. Lancet 2007; 369:2160 (30th June).

De Vos P, Barroso I, Rodriguez A, Bonet M, Van der Stuyft P. The functioning of the Cuban home hospitalization programme: a descriptive analysis. BMC Health Services Research 2007, 7:76.

Barroso Utra IM, García Fariñas A, Rodríguez Salvá A, De Vos P, Bonet Gorbea M, Van Der Stuyft P. El ingreso en el hogar y su costo directo en Cuba. Rev Panam Salud Publica. 2007; 21(2/3):85-95.

De Vos P. Cuba's delayed transition needs (Letter). Lancet 2006; 368:1324 (14th October).

De Vos P, De Ceukelaire W and Van der Stuyft P. Colombia and Cuba: contrasting models in Latin-American health sector reform. Trop Med Int Health 2006; 11(10): 1604-1612.

De Vos P and Van der Stuyft P. Cuba's international cooperative efforts in health (Letter). BMJ 2006;333:603 (16 September).

De Vos, P. Cuba's international cooperation efforts in health. (e-mail letter) BMJ 2006; 333. 2nd of September. (bmj.bmjjournals.com/cgi/eletters/333/7566/464)

De Vos, P. Health Report on Cuba. "No One Left Abandoned": Cuba's National Health System Since the 1959 Revolution. International Journal of Health Servicies 2005; 35(1): 189-207.

De Vos, P., Murlá, P., Rodriguez, A., Bonet, M., Más, P., Van der Stuyft, P. Shifting the demand for emergency care in Cuba's health system. Social Science & Medicine 2005; (60)3: 609-616.

De Vos, P., Bonet, M., Van der Stuyft, P. Health and human rights in Cuba (LETTER). Lancet 2004; 364: 2177-2178.

De Vos, P., Dewitte, H., and Van der Stuyft, P. Unhealthy European Health Policy. International Journal of Health Services 2004; 34(2): 255–269.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisering en gezondheid. Een alternatief voor commercialisering en privatisering. Etudes marxistes 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisation et santé. Une alternative à la commercialisation et à la privatisation. Etudes marxistes 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos P. Crise économique et soins de santé à Cuba. Lett RIAC 2000; juin: 24-26.

De Vos P. Economic crisis and health care in Cuba. INFI Newsl 2000; June: 24-26.

Van der Stuyft P & De Vos P. Nicaragua's debt burden: a permanent hurricane (LETTER). Lancet 1996; 352, 2024.

Van der Stuyft P, De Vos P & Hilderbrand K. USA ans shortage of food and medicine in Cuba(LETTER). Lancet 1997; 349, 363.

Criel B, De Vos P, Van Lerberghe W & Van der Stuyft P. Community financing or cost recovery: empowerment or social dumping?(EDITORIAL). Tropical Medicine and International Health 1997; 1, 281-282.

Porignon D, De Vos P, Hennart P Problématique du secteur santé au Zaïre. 1994. ULB Brussel en ITG Antwerpen.

De Vos P. The role of the general practitioner at the first line health services in Rivas, Nicaragua. Thesis Masters’ of Public Health 1992; ITM Antwerp.

Castillo L, Wesseling C, Aguilar H, Castillo C, De Vos P. Uso e impacto de los plaguicidas en tres países centroamericanos. Estudios Sociales Centroamericanos (Costa Rica) 1989; 49, 119-139.

Publicaties in Cubaanse medische tijdschriften

Álvares Pérez AG, Alegret Rodríguez M, Gonzálvez IPL, Leyva León Á, Rodríguez Salvá A, Bonet Gorbea M, et al. Diferenciales de salud y una aproximación mediante el empleo dell coeficiente de Gini y el índice de concentración en las provincias cubanas, 2002-2008. Rev Cubana Hig Epidemiol 2011;49(2):202-17.

Ferrer Ferrer L, Bonet Gorbea M, Alfonso Sagué K, Guerra Chang M, García Fariñas A, De Vos P. Evaluación del proceso de intervenciones comunitarias para la prevención y control de los factores de riesgo y enfermedades no transmisibles (2003-2005). Rev Cubana Hig Epidemiol 2011;49(1):33-46.

Jova-Morel R, Rodríguez-Salvá A, Piñera AD, Acosta SB, Lorenzo IS, De Vos P, et al. Modelos de atención a pacientes con enfermedades crónicas no transmisibles en Cuba y el mundo. MEDISAN 2011;15(11):1609-20.

Sosa I, Rodriguez A, Abreu I, Guerra M, Lefèvre P, De Vos P (2011)Percepción sobre el análisis de situación de salud en un Consejo Popular de Centro Habana. Rev Cubana Hig Epidemiol 49(3): 183-190.

Rodriguez A, Alvarez A, Sosa I, De Vos P, Bonet M, Van der Stuyft P (2010) Rev. Cubana Hig. Epidemiol. 48(2): 177-196.


Alvarez A, Fariñas A, Rodriguez A, Bonet M, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Los estudios organizacionales en el abordaje de los determinantes de salud. Rev. Cubana Hig. Epidemiología 47(1).

Álvarez-Pérez AG, García-Fariñas A, Rodríguez-Salvá A, Bonet-Gorbea M, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Algunas evidencias cualitativas acerca de la determinación de la salud en Cuba (1989 a 2000). [Electronic only] Revista Cubana de Higiene y Epidemiología. 47(1). [http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol47_1_09/hie02109.htm]

Álvarez-Pérez AG, García-Fariñas A, Rodríguez-Salvá A, Bonet-Gorbea M, De Vos P, Van der Stuyft P (2009) Los estudios organizacionales en el abordaje de los determinantes de la salud [Electronic only] Revista Cubana de Higiene y Epidemiología.47(1). [http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol47_1_09/hie06109.htm]

Van der Stuyft P, De Vos P (2008) La relación entre los niveles de atención constituye un determinante clave de la salud [electronic only]. Rev Cubana Salud Pública 34 (4) , 1-9 [http://bvs.sld.cu/revistas/spu/vol34_4_08/spu14408.htm]

García-Fariñas A, Rodríguez-Salvá A, Marine-Alonso M, De Vos P, Van der Stuyft P (2008) Gastos asumidos por la familia durante el ingreso en el hogar [electronic only]. Rev Cubana Salud Pública 34 [http://scieloprueba.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-34662008000200007&lng=es&nrm=iso].

Alvarez Pérez AG, García Fariñas A, Rodriguez Salvá A, Bonet Gorbea M, De Vos P, Van der Stuyft P (2008) La regionalización de los servicios de salud como una estrategía de reorganización sanitaria [electronic only]. Revista Cubana de Higiene y Epidemiología 46, 1-12 [http://bvs.sld.cu/revistas/hie/vol46_1_08/hie07108.htm].

García Fariñas A, Barroso Utra IM, Rodriguez Salvá A, De Vos P, Van der Stuyft P, Bonet Gorbea M (2008) Costos directos del ingreso en el hogar en Cuba [electronic only]. Revista Cubana de Salud Pública 34, 1-8 [http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-34662008000100014&lng=es&nrm=iso].

García Fariñas A, Rodriguez Salvá A, De Vos P, Van der Stuyft P (2008) Ingreso en el hogar: empleo de medicamentos y sus efectos económicos [electronic only]. Revista Cubana de Farmacia 34, 1-8 [http://bvs.sld.cu/revistas/far/vol42_1_08/far09108.htm].

García Fariñas A, Rodriguez Salvá A, De Vos P, Jova Morel R, Bonet Gorbea M, García Roche R, Van der Stuyft P (2006) Costos del subsistema de urgencias en la atención primaria de salud en Cuba, 1999-2000 [electronic only]. Revista Cubana de Salud Pública 32, 1-6 [http://bvs.sld.cu/revistas/spu/vol32_1_06/spusu106.htm].

Rodriguez Salvá A, Díaz Socarrás AJ, Ibarra Sala AM, De Vos P, Mariné Alonso M, Van der Stuyft P, Bonet Gorbea M (2006) El trabajo en equipo en consultorios médicos compartidos: opción a desarrollar en la atención primaria [electronic only]. Revista Cubana de Higiene y Epidemiología 44 [http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1561-30032006000100005&lng=es&nrm=iso&tlng=es

Publicatielijst - Europa - Internationaal - Vrede

De Vos P, Houben H. Is demondialisering het nieuwe grote linkse alternatief? Marxistische Studies 99, IMAST, Brussel, 2012.

Cottenier J, De Vos P. Welke strategie tegenover “de stille staatsgreep van BusinessEurope”? Marxistische Studies 98, IMAST, Brussel, 2012.

De Vos P. De Verenigde Socialistische Partij van Venezuela - PSUV. Marxistische Studies 88. IMAST, Brussel, 2009.

De Vos P. Le Parti Socialiste Unifié du Venezuela PSUV. Etudes Marxistes 88. IMAST, Bruxelles, 2009.

De Vos P. Venezuela en het socialisme van de 21e eeuw. Marxistische Studies 87. IMAST, Brussel, 2009, p 81-94.

De Vos P (2009) Le Venezuela et le socialisme du 21ième siècle. Etudes Marxistes 87. IMAST, Bruxelles, 2009.

De Vos, P. Venezuela : Anti-imperialisme en socialisme. Marxistische Studies 77. IMAST, Brussel, 2007. p.11-76.

De Vos, P. Venezuela : Anti-impérialisme et socialisme. Etudes Marxistes 77. INEM, Bruxelles, 2007. p.11-79.

De Vos, P. Les ONG, missionnaires de la nouvelle colonisation. Dans : Frédéric Delorca ed. Atlas alternatif. Le monde à l’heure de la globalisation impériale. Le Temps des Cerises, 2006. p.57-62.

De Vos, P. Multinationales et mouvment tiers-mondiste: partenaires ou adversaires? Un point de vue radical. Dans: Gotovich,J. & Morelli, A.(Eds) Les solidarités internationales. Histoire et perspectives; p.213-224. Collection La Noria. Editions Labor, Bruxelles, 2003.

Franssen, P., and De Vos, P. 11 September. Waarom de kapers vrij spel kregen. EPO, Antwerpen, 2002. 184p.

Franssen, P., and De Vos, P.Le 11 septembre. Pourquoi ils ont laissé faire les pirates de l'air. EPO, Anvers, 2002. 184p.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisation et santé. Une alternative à la commercialisation et à la privatisation. Marxistische Studies 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos, P. De Belder, B. Vandepitte, M., et al. Globalisering en gezondheid. Een alternatief voor commercialisering en privatisering. Etudes marxistes 58. EPO/MS, Antwerpen, 2002. 168p.

De Vos, P., Van Duppen, D., Vandepitte, M., and Merckx, F. NGO's. Missionarissen van de nieuwe kolonisatie. EPO, Antwerpen, 1994.

Wednesday 31 January 2007

Japan : Militaire opbouw onder VS-paraplu

Sinds begin januari heeft Japan weer een ‘écht’ ministerie van Defensie, in plaats van alleen maar een Verdedigingsagentschap. De Verenigde Staten zijn blij met de plannen van hun bondgenoot.

De Verenigde Staten willen van Japan een soort ‘Groot-Brittannië van het Verre Oosten’ maken. China ziet dat met lede ogen gebeuren. (Foto archief)
Als agressieve koloniale macht die gruwelijke misdaden tegen de menselijkheid beging in China en Korea, werd Japan na WO II verplicht een antimilitaristische grondwet aan te nemen. Maar sinds de val van de Sovjet-Unie willen de opeenvolgende Japanse regeringen af van die militaire beperkingen. Ze volgen daarbij een kleine-stappen-politiek: Sinds 1992 werden al meer dan 20 belangrijke wetsveranderingen doorgevoerd die het concept van ‘defensieve verdediging’ omvormen tot wat zij een ‘normale defensie’ beschouwen, waarvan overzeese gevechtsoperaties als een essentieel onderdeel worden beschouwd.
Na jaren van discussie werd de naamsverandering van ‘Verdedigingsagentschap’ naar ‘ministerie van Defensie’ in december goedgekeurd door het Japanse parlement.1 Voordien al had Japan met 50 miljard dollar per jaar een van de grootste militaire budgetten ter wereld. Van de totale militaire uitgaven in de wereld (1.100 miljard dollar in 2005) nemen de VS bijna de helft voor hun rekening, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Japan en China met elk zowat 5%. Japan telt 240.000 “verdedigingsburgers” die binnenkort weer gewoon militairen zullen genoemd worden. De Japanse zeemacht is een van de modernste in de wereld. De luchtmacht is minder sterk, maar werkt sinds kort samen met de Verenigde Staten aan de ontwikkeling van raketsystemen voor de korte, middellange en lange afstand, waarmee ook kernkoppen kunnen ingezet worden.2
Maar Japan wil meer. Kersvers premier Shinzo Abe is vastbesloten zijn land een actievere rol te laten spelen in de wereld.3 Samen met de naamsverandering van Defensie, werd ook een wet goedgekeurd die lessen in ‘vaderlandsliefde’ verplicht maakt in de scholen. Beide beslissingen doen denken aan het agressieve Japan van de eerste helft van vorige eeuw.

Star Wars
Premier Abe wil ook een verdere uitbreiding van de Japanse deelname aan overzeese militaire operaties. Het Japanse leger is al enkele jaren actief bii de bezetting van Irak. Tijdens zijn bezoek aan het NAVO-hoofdkwartier in Brussel midden januari, stelde Abe dat Japan graag bereid is “de NAVO bij te staan bij de wederopbouw van Afghanistan”.4
De Japanse pogingen om stap voor stap opnieuw een regionale grootmachtpositie te verwerven, worden gestimuleerd – en zelfs in belangrijke mate gestuurd – door de Verenigde Staten. Die dringen er al langer op aan om het grondwettelijke pacifisme overboord te gooien. De nationale veiligheidsstrategie van Bush beschouwt Japan immers als een bondgenoot in haar streven naar werelddominantie.5
Sinds de jaren 50 heeft de VS 91 militaire bases op het Japanse vasteland en op het eiland Okinawa. Japan subsidieert de VS-bases en houdt de illusie in stand dat die er zijn voor de verdediging van het land. De VS dringen er nu op aan dat Japan een aantal regionale taken overneemt.6 Doel is om van Japan een soort “Groot-Brittannië van het Verre Oosten” te maken, een bondgenoot waar de VS te allen tijde op kunnen rekenen om de regionale suprematie te verzekeren.
De VS willen Japan ook betrekken bij de ontwikkeling van hun nieuw ruimteraketsysteem. Daartoe moet Japan het exportverbod opheffen van hun militaire technologie, zodat Japanse ingenieurs mee kunnen helpen om de technische problemen op te lossen in het falende Amerikaanse StarWars-programma. Bovendien pleiten Amerikaanse onderhandelaars ervoor dat Japan in het kader van zijn samenwerking met de VS, nucleaire wapens in huis zou halen.
Deze verregaande samenwerking en integratie van de Amerikaanse en Japanse militaire ontwikkeling, versterkt de Chinese visie dat beide grootmachten een groeiende dreiging vormen.7

1 BBC-news, Japan upgrades defence’s status. 15 december 2006. • 2 www.cfr.org • 3 De Standaard, 11 januari 2007 • 4 NRC-handelsblad, 24 januari 2007 • 5 New York Times. 20 september 2002 • 6 www.cfr.org; • 7 japanfocus.org


Het antwoord van China

Op 11 januari heeft China een ruimteraket getest, waarbij het Chinese leger een afgedankte weersatelliet vernietigde. China toont hiermee aan in staat te zijn om Amerikaanse satellieten uit te schakelen.


Peking is al jaren bezig met een selectieve modernisering van haar omvangrijke, maar verouderde strijdkrachten. Hoewel de militaire uitgaven slechts een fractie zijn van die van de VS, komen ze wel in de buurt van Japan. China wil tegen 2020 een kleinere krijgsmacht hebben die high-tech oorlogen aankan.
Volgens een Amerikaanse inlichtingenbron hadden de Chinezen vorige zomer met een krachtig laserwapen vanaf Chinese bodem al een Amerikaanse satelliet ‘belicht’. Met een dergelijke laser kan een antisatellietraket naar haar doel worden geleid.1 De geslaagde vernietiging van een satelliet maakt van China, na de VS en Rusland, het derde land dat ruimteraketten ontwikkeld heeft.2
Deze evolutie maakt het voor de Chinezen mogelijk om het Amerikaanse satellietnetwerk uit te schakelen tijdens een mogelijke oorlog. De Amerikanen hebben de meeste satellieten in de ruimte, en hun strijdkrachten worden er steeds afhankelijker van. “De manier waarop de Verenigde Staten communiceren, data doorgeven, een overzicht krijgen van het slagveld, en 90% van hun informatie verzamelt, is via hun ruimtenetwerk. Zonder die satellieten zijn we verblind, doof en stom. Zo kunnen we niet functioneren”, zegt John Tkacik, het vroegere hoofd van de China-analyse in het Bureau voor informatie en onderzoek van Buitenlandse Zaken van de VS.3
“Tegenover de Amerikaanse overmacht in de ruimte, zal China haar ruimtecapaciteit voornamelijk ontwikkelen met het doel de Amerikaanse overheersing tegen te gaan, tenminste gedeeltelijk”, zegt Stratfor, een Amerikaanse denktank over veiligheidsstrategieën. Ook China zelf heeft altijd beweerd dat haar militaire strategie alleen maar defensief is.3 Het Defensierapport van het Pentagon dat in maart 2006 verscheen, geeft China alvast reden te meer om haar verdediging voor te bereiden. De VS kondigt de ontwikkeling aan van nieuwe langeafstandsraketten, bommenwerpers en vliegdekschepen, en noemt China daarbij letterlijk als toekomstige vijand. In de komende 4 jaar, zo zegt een Pentagonrapport, moet het aantal oorlogsschepen, waaronder vliegdekschepen, dat permanent in de Stille Oceaan gestationeerd is, drastisch omhoog om China af te schrikken.4

1 De Volkskrant 22 januari 2007 • 2 www.spacewar.com • 3 AFP 23 januari 2007 • 4 Pentagon. Quadrennial Defense Review-report. Maart 2006.

Wednesday 24 January 2007

Nieuwe Irak-strategie van Bush

“Een mislukking in Irak zou een ramp zijn”, zei Bush.1 En dus besliste hij begin januari om nog maar eens 21.500 soldaten naar Bagdad te sturen.

Oude olie in nieuwe vaten
Sinds 2003 heeft het Amerikaanse leger bijna 500 miljard dollar – 1.600 dollar per Amerikaan – besteed aan de oorlog in Irak, bovenop het algemene defensiebudget van om en bij de 500 miljard dollar per jaar. Dit bedrag komt overeen met 18.700 dollar per Irakees.2 Als ‘vrijheid, democratie en ontwikkelingskansen voor het Iraakse volk’ de doelstelling zouden zijn van deze oorlog, dan is de mislukking compleet. Maar president Bush blijft beweren dat ‘een overwinning mogelijk is’ in Irak. Hij heeft een andere visie over wat die ‘overwinning’ betekent.
Voor het eerst sinds 1972 zal de Iraakse olie weer onbelemmerd ontgonnen en verhandeld kunnen worden door de multinationals.3 Een dezer dagen moet het Iraakse parlement de ‘petroleumwet’ goedkeuren. The Independent legt uit hoe deze nieuwe wet de Iraakse olie-industrie radicaal zal reorganiseren, door een van de grootste oliereserves in de wereld haast onbelemmerd open te gooien voor Exxon Mobil, BP, Shell, enz… De wet werd al maanden vóór de invasie van maart 2003 voorbereid. Phillip Carroll, voormalig bestuurder van Shell, moest hiervoor op vraag van Bush een plan uitwerken. Daarna werd hij het hoofd van een comité dat de Iraakse regering moest ‘adviseren’ over haar wetgeving voor de olie-industrie.4 De wet houdt in dat de Irakezen - technisch gesproken - legale eigenaar blijven van de olie, maar dat de multinationals alle controle verwerven over de ontginning ervan. Daarbij zijn de oliefirma’s verzekerd van 75% van de winsten. De Iraakse bevolking zal hiermee miljarden aan olie-inkomsten mislopen.5

VS zetten Iraaks parlement onder druk
De Amerikaanse Republikeinen en Democraten zijn het onderling misschien oneens over de militaire strategie en tactiek in Irak, maar over de toekomst van de Iraakse olie blijken geen meningsverschillen te bestaan. Beide partijen werkten samen in de Iraq Study group (ISG). De aanbevelingen die ze formuleerden voor een nieuw Irak-beleid zijn zonneklaar: op korte termijn moet de Iraakse regering zo snel mogelijk die oliewet goedkeuren. De VS regering moet tussenbeide komen om die ten laatste ‘begin 2007’ door het Iraakse parlement te jagen. In tegenstelling tot wat Bush nu doet, had de ISG voorgesteld om de VS-troepen geleidelijk aan te verminderen. Maar in het rapport stond ook vermeld dat er nog héél lang Amerikaanse troepen in Irak zullen moeten blijven, om samen met de Iraakse veiligheidsdiensten en ‘privé-bewakingsdiensten’ (lees: huurlingen) de veiligheid van de olieontginning door de multinationals te verzekeren.6
Bush en zijn regering maken een héél andere beoordeling van deze rampzalige bezetting dan u en ik. Het lot van de Iraakse bevolking is daarbij van geen tel. President en regering van de VS vertegenwoordigen de belangen van de Amerikaanse wapenlobby’s, oliemultinationals en militaire industrie. Die hebben al massa’s geld verdiend aan deze oorlog. Die olie is bovendien een noodzakelijk instrument om de Amerikaanse wereldoverheersing zo lang mogelijk te blijven volhouden.

1 De Tijd, 12/1/2007 • 2 The Guardian. 6/1/2007 • 3 The Independent on Sunday, 7/1/2007 • 4 Truthout, 8/1/2007 • 5 ZNet, 7/1/2007 • 6 Ibidem


Amerikanen en verzet strijden om wijk in Bagdad

De wijk rond Hayfa-street, Bagdad was de afgelopen weken het toneel van confrontaties tussen het volksverzet en het bezettingsleger.

Op 9 januari zette het VS-leger Apachehelikopters en F-15 gevechtsvliegtuigen in om het district rond Hayfa-street te heroveren. Hayfa-street ligt in het centrum van Bagdad, op enkele kilometer van de Groene Zone waar de gebouwen van de Iraakse regering en de Amerikaanse ambassade gelegen zijn. Dit district was begin 2005 na wekenlange zware gevechten door de Amerikanen heroverd op het volksverzet. Maar in de herfst van 2006 nam het verzet de controle weer over. De bezettingstroepen hadden hun posities in de wijk moeten opgeven, toen het herfstoffensief om de controle over de hoofdstad te heroveren compleet mislukte.1

Zware middelen zoals ... doodseskaders
De gevechten bereikten een hoogtepunt op dinsdag 9 januari, toen 400 Amerikaanse en 500 Iraakse soldaten de wijk probeerden binnen te dringen. Ze werden bijgestaan door radicale sjiietische milities en doodseskaders. Deze krijgen een steeds grotere rol in de poging van de Iraakse regering en de VS om de wijken van de hoofdstad onder controle te krijgen. Maar een goed georganiseerde stadsguerrilla bood hevig weerstand. De gepantserde voertuigen kwamen terecht in een spervuur van mortieren, granaten, en geweergeschut van op de omliggende daken.2 Uiteindelijk moesten Amerikaanse vliegtuigen en helikopters hen ontzetten.3
Een Amerikaanse legerwoordvoerder zei dat de zware middelen waren ingezet omdat “dit een zone is met aanhoudende acties van opstandelingen die onze operaties in de hoofdstad voortdurend dwarsbomen”.4 De ruggengraat van dit verzet tegen de bezetting komt grotendeels van het vroegere Iraakse leger. De Amerikanen stellen dit systematisch voor als soennitisch, maar het gaat om een anti-Amerikaans verzet, met een heel brede en verscheiden samenstelling, waaronder soennieten, sjiieten en Koerden.5
In tegenstelling tot wat de Amerikanen beweren, steunen zij radicale milities en doodseskaders om de wijken van de stad te heroveren op het verzet. Die milities hebben nauwe banden met kopstukken in de Iraakse regering. Intimidatie, ontvoering en moord zijn daarbij schering en inslag.6
Toch blijkt de situatie onhoudbaar. 21.500 extra VS-soldaten zouden daar verandering in moeten brengen en nog meer steun verlenen aan de falende Iraakse troepen en milities. De gebeurtenissen rond Hayfa-street maken veel duidelijk. Het is een beeld van de nabije toekomst van het land: een strategie tegen het volksverzet waarbij de acties van doodseskaders en paramilitaire groepen steeds belangrijker worden, en waarbij de directe betrokkenheid van de VS bij de acties van deze doodseskaders steeds zichtbaarder wordt.

1 New York Times, 10 januari 2007 • 2 The Independent, 12 januari 2007 • 3 CNN, 9 januari 2007 • 4 Associeted Press, 10 januari 2007 • 5 Irak oog in oog met de bezetting, D. Pestieau en M. Hassan, EPO, 2004 • 6 Iraqsolidaridad, 12 januari 2007